Próchnica w ciąży – czy jest niebezpieczna?

Spis treści:

1. Próchnica – najważniejsze informacje
2. Próchnica w ciąży – czy ryzyko jej wystąpienia wzrasta?
3. Jak rozpoznać próchnicę w ciąży? Objawy
4. Czy próchnica w ciąży jest zagrożeniem dla płodu?
5. Jak leczyć próchnicę w ciąży?

Próchnica – najważniejsze informacje 

Próchnica to wieloczynnikowa choroba infekcyjna, o przewlekłym charakterze. Przenosi się ona w sposób transmisyjny, co oznacza, że przechodzi z jednej osoby na kolejną. Pojawienie się oraz rozwój choroby próchnicowej jest bezpośrednio związany z zaburzeniami procesów demineralizacji i remineralizacji twardych tkanek zęba.  

Kup w aptece: Akcesoria do higieny jamy ustnej

Do trzech podstawowych czynników, wpływających na rozwój próchnicy należą: 

• węglowodany, 

• próchnicotwórcze bakterie, 

• czas.  

Znaczącą rolę w rozwoju próchnicy odgrywa dieta oraz higiena jamy ustnej. Okres ciąży jest momentem, kiedy bardzo trudno przestrzegać dietetycznych rygorów, przez co tkanki zęba narażone są np. na zwiększoną podaż cukrów, które często towarzyszą zachciankom. 

Przeczytaj również: Parodontoza – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Kolejnym, ważnym czynnikiem w rozwoju choroby jest także nieprawidłowa higiena. Brak regularnego usuwania płytki nazębnej prowadzi do rozwoju na powierzchni zębów złogów kamienia nazębnego – to właśnie w nich chętnie rozwijają się bakterie. Drobnoustroje te przyczyniają się nie tylko do rozwoju stanów zapalnych przyzębia, ale też demineralizacji twardych tkanek zęba.  

Zachowanie w tym okresie optymalnej higieny jamy ustnej jest niezwykle ważne – z tego względu należy pamiętać o codziennym szczotkowaniu zębów, nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych, czy stosowaniu płynu do płukania oraz irygatora. 

Pamiętajmy przy tym, że odpowiednie nawyki przyniosą korzyść nie tylko dla zdrowia mamy. Dzieci uczą się poprzez obserwację, dlatego praktyki pielęgnacyjne stosowane przez rodziców są dla nich świetnym przykładem. 

Przeczytaj również: Jak myć zęby niemowlaka, jaka pasta do zębów dla niemowląt?

Próchnica w ciąży – czy ryzyko jej wystąpienia wzrasta?  

Okres ciąży to szczególny czas, podczas którego dochodzi do szeregu zmian fizjologicznych i hormonalnych. Jest on szczególnie obciążający dla zdrowia zębów.  

Zwiększony apetyt wpływa na dostarczanie do organizmu znacznie większych porcji pożywienia. Dodatkowo, częste zachcianki także nie pozostają obojętne: słodycze, gazowane napoje czy ciasta nie sprzyjają zdrowiu jamy ustnej. Wszystkie stanowią źródło ogromnych ilości cukru, który stanowi kluczową rolę w rozwoju choroby próchnicowej. Trudno też jest mówić o zachowaniu szczególnej diety w tym okresie. Warto jednak zwrócić uwagę na to, aby w naszej diecie nie przeważały słodkości i przetworzona żywność. Utrzymanie zbilansowanych posiłków wpłynie pozytywnie nie tylko na zdrowie jamy ustnej, ale też całego organizmu.  

Innym kłopotem dotykającym ciężarne kobiety jest refluks żołądkowy oraz uporczywe wymioty. Te przykre dolegliwości także przyczyniają się do rozwoju procesu próchnicowego. Powodują one narażenie środowiska jamy ustnej na zwiększone działanie kwasów, które obniżają panujące w niej pH. Spadek ten – w połączeniu ze wspomnianą wcześniej zwiększoną ilością dostarczanych węglowodanów – tworzy znakomite warunki do rozpoczęcia procesu demineralizacji, czyli tworzenia się próchnicy.  

Pamiętaj!…. 

Nie zaleca się szczotkowania zębów od razu po zwróceniu treści pokarmowej. Dobrze jest odczekać ok. 30-40 minut – w tym czasie pH jamy ustnej zwykle wraca do normy. Po tym czasie można sięgnąć po szczoteczkę, wcześniej wystarczające będzie przepłukanie buzi letnią wodą.

Jak rozpoznać próchnicę w ciąży? Objawy 

Próchnica w ciąży nie różni się znacząco od takiej, która występuje w pozostałych okresach życia.  

Pierwszym objawem, który może zwiastować jej obecność, jest zwiększona wrażliwość na bodźce: ciepłe, zimne, słodkie oraz słone. Wiele przyszłych mam mylnie traktuje ją jako nadwrażliwość. Badanie stomatologiczne pozwoli dokładnie zdiagnozować przyczynę kłopotu oraz – gdy zajdzie taka potrzeba – zaplanować wdrożenie odpowiedniego leczenia.  

Najbardziej typowym obrazem próchnicy są ciemne przebarwienia (od barwy żółtej, aż po brązowo-czarną). Zwykle taka postać próchnicy skłania ciężarne do wizyty w gabinecie stomatologicznym. Niestety, tak zaawansowany proces chorobowy wiąże się zwykle z objawami bólowymi, które ze względu na wyjątkowy stan i ograniczone możliwości przyjmowania farmakoterapii, mogą być bardzo trudne do opanowania. Dlatego też nie należy zwlekać z wizytą w gabinecie stomatologicznym – pamiętajmy, że krótkie badanie pozwoli nam nie tylko zachować zęby w świetnej kondycji, ale da szansę na uniknięcie przykrych dolegliwości! 

Warto przeczytać: Krwawiące dziąsła w ciąży

Czy próchnica w ciąży jest zagrożeniem dla płodu? 

Próchnica jest chorobą bakteryjną, za rozwój której odpowiadają paciorkowce. Infekcja bakteryjna nie musi ograniczać się wyłącznie do obszaru jamy ustnej – w skrajnych przypadkach może się przenosić do oddalonych narządów, powodując ich stany zapalne. Przykładem są narządy rodne. Drobnoustroje mogą prowadzić do tworzenia się w ich obrębie zapalnych nadżerek, które z czasem przekształcać się mogą w zrosty o bliznowatym charakterze. Te z kolei mogą negatywnie wpływać na możliwość zajścia w ciążę. Zakażenie drobnoustrojami w obrębie pochwy może przynieść także powikłanie w postaci zakażenia dziecka, do którego może dojść podczas porodu naturalnego.  

Należy pamiętać, że utrzymujący się stan zapalny w obrębie jamy ustnej może zwiększać ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego. 

Jak leczyć próchnicę w ciąży? 

Leczenie próchnicy w okresie ciąży nie odbiega znacząco od klasycznego leczenia stomatologicznego. Większość zabiegów można wykonywać na każdym etapie oczekiwania na dziecko.  

Kobietom, które nie wdrożyły profilaktyki stomatologicznej przed zajściem w ciążę, zaleca się odbycie profilaktycznej wizyty około 12 tygodnia ciąży. Czas ten zalecany jest przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i uważa się go za najbezpieczniejszy moment na wykonanie bardziej inwazyjnych procedur.  

Bibliografia