Liszajec zakaźny u dziecka – objawy i leczenie

Spis treści:

1. Liszajec zakaźny – co to za choroba?
2. Rodzaje liszajca zakaźnego
3. Liszajec zakaźny u dzieci
4. Jak wygląda liszajec zakaźny?
5. Leczenie liszajca zakaźnego
6. Liszajec zakaźny – z czym można go pomylić?

Liszajec zakaźny – co to za choroba? 

Liszajec zakaźny to zakażenie bakteryjne skóry, wywołane najczęściej przez gronkowca złocistego (łac. Staphylococcus aureus). Należy jednak zaznaczyć, że schorzenie to może powodować także paciorkowiec β–hemolizujący z grupy A (łac. Streptococcus pyogenes), choć liszajec kojarzony jest przede wszystkim z gronkowcami. Jak można zarazić się liszajcem zakaźnym? Schorzenie to przenosi się poprzez kontakt bezpośredni z chorą skórą, ale także poprzez przedmioty – z tego względu do zakażeń dochodzi zwykle u osób przebywających w większych skupiskach (np. dzieci).  

Kup w aptece: Maści i kremy na zmiany skórne u dzieci

Rodzaje liszajca zakaźnego 

Pod względem klinicznym wyróżniamy dwie odmiany liszajca zakaźnego – pęcherzową oraz niepęcherzową. Za postać pęcherzową liszajca zakaźnego odpowiadają przede wszystkim te odmiany gronkowca złocistego, które zdolne są do wytwarzania toksyn, predysponujących do pojawiania się wiotkich pęcherzy (są to toksyny epidermolityczne). Postać niepęcherzową wywołują natomiast zarówno gronkowce, jak i paciorkowce. Możemy mieć również do czynienia z zakażeniami mieszanymi (gronkowcami i paciorkowcami jednocześnie).  

Przeczytaj: Suche plamy na skórze i dziecka

Liszajec zakaźny u dzieci 

Zachorowania na liszajec zakaźny zdarzają się w każdym wieku, jednak zdecydowanie częściej dotyczą dzieci w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym. Wynika to przede wszystkim z przebywania dzieci w większych grupach (w przedszkolu czy szkole). Zauważono również, że do zakażeń częściej dochodzi w miesiącach letnich. Zakażeniu sprzyjają także otarcia skóry, duża wilgotność i temperatura powietrza, a także zaniedbania higieniczne. Warto też wspomnieć, że liszajec zakaźny częściej dotyka skóry, która cierpi już z powodu pewnych schorzeń dermatologicznych – należy wymienić tutaj atopowe zapalenie skóry, świerzb czy grzybicę skóry. Objawy kliniczne liszajca zakaźnego są podobne zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych, o czym więcej przeczytamy w poniższym akapicie. 

Jak wygląda liszajec zakaźny? 

W postaci niepęcherzowej liszajca zakaźnego charakterystyczne jest pojawianie się na skórze ognisk wysiękowych (co oznacza, że pojawia się płyn), które zasychają, tworząc miodowo-żółte strupy. Ich kolor jest bardzo typowy dla opisywanej choroby skóry. Po pewnym czasie strupy odpadają, pozostawiając po sobie rumieniowe ogniska (obszary zaczerwienienia). Czasami ustępowanie zmian skórnych wiąże się z pojawieniem się przebarwień lub odbarwień, rzadko blizn (choć te mogą pozostać, gdy np. dochodzi do manipulacji mechanicznej, zdrapania, odrywania w obrębie zmian).  

Zmiany skórne w przebiegu liszajca zakaźnego najczęściej pojawiają się na skórze twarzy, jednak mogą być obecne w zasadzie w dowolnym miejscu na ciele.  

Warto wiedzieć: Maści z antybiotykiem bez recepty. Jakie i kiedy stosować?

Liszajec pęcherzowy – objawy 

W postaci pęcherzowej mamy do czynienia z obecnością na skórze bardzo wiotkich pęcherzy, które łatwo ulegają przerwaniu (pęcherze te są wiotkie, ponieważ ich pokrywę stanowi tylko jedna warstwa naskórka – a dokładniej warstwa rogowa). Po przerwaniu pęcherza na skórze pozostają nadżerki, które świadczą o uszkodzeniu naskórka. Manipulowanie w obrębie zmian skórnych sprawia, że zakażenie może się rozprzestrzeniać na inne obszary. 

Leczenie liszajca zakaźnego 

Leczeniem pierwszego wyboru w przypadku łagodnych zakażeń o typie liszajca zakaźnego jest stosowanie miejscowej antybiotykoterapii – stosuje się kremy, maści lub aerozole, zawierające antybiotyki – takie jak kwas fusydowy czy mupirocyna. Maść bez recepty na liszajec zakaźny niestety nie jest dostępna – preparaty z wymienionymi antybiotykami są wydawane jedynie na receptę. 

W przypadku rozległych zmian skórnych, a także przy niepowodzeniu leczenia miejscowego, konieczne może być zastosowanie antybiotyku w postaci doustnej (kapsułki lub tabletki). Typowo wybiera się preparaty z grupy cefalosporyn (na przykład cefadroksyl). W przypadku występowania alergii na te antybiotyki, można stosować klarytromycynę lub klindamycynę. 

Liszajec zakaźny u dzieci – ile trwa leczenie? 

Czas leczenia liszajca zakaźnego zależy przede wszystkim od obrazu klinicznego choroby. Warto jednak wspomnieć, że preparaty miejscowe stosuje się typowo 2-3 razy dziennie przez okres 5-7 dni. Z kolei antybiotykoterapia doustna powinna być stosowana przez około 7 dni. Należy się jednak stosować do zaleceń lekarza. 

Liszajec zakaźny – z czym można go pomylić? 

W pewnych sytuacjach klinicznych, liszajec zakaźny może przypominać inne choroby skóry. Schorzenia, z jakimi powinno się różnicować omawianą w tym artykule chorobę, to przede wszystkim: 

• Opryszczka zwykła – jest to zakażenie wywoływane przez wirusa opryszczki zwykłej, które manifestuje się pęcherzykami, początkowo wypełnionymi przezroczystym płynem, które pękają i przekształcają się w strupy, a czasami w nadżerki i małe owrzodzenia.

• Grzybice w zapalnej postaci – często wywołane przez grzyby, powodujące zakażenia odzwierzęce (zoofilne).

• Niektóre infekcje drożdżakowe.

• Nadkażenie bakteryjne zmian skórnych w przebiegu innego schorzenia (np. atopowego zapalenia skóry) – taki stan w mianownictwie dermatologicznym nazywamy zliszajowaceniem. W przypadku atopowego zapalenia skóry mamy do czynienia z nieprawidłową budową bariery naskórkowej (można powiedzieć, że skóra przypomina dziurawy mur), co sprawia, że patogeny wnikają o wiele łatwiej, przez co łatwiej mogą wystąpić zakażenia skóry – nie tylko bakteryjne, ale i wirusowe i grzybicze. 

Podsumowując, liszajec zakaźny to zazwyczaj łagodne zakażenie skóry. W przypadku wystąpienia u dziecka zmian skórnych na twarzy, warto skonsultować się z lekarzem pediatrą lub dermatologiem. W rzadkich przypadkach liszajec zakaźny może wiązać się z wystąpieniem pewnych powikłań, takich jak przykład zapalenie tkanki podskórnej, popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek, czy też – zwłaszcza u noworodków – gronkowcowy zespół oparzonej skóry. Należy jednak podkreślić, że powikłania tego schorzenia są naprawdę rzadkie. 

Bibliografia