Przedawkowanie witaminy D – czym może grozić?

Witamina D3, choć niezbędna dla zdrowia, w nadmiarze może stać się toksyczna. Źle prowadzona suplementacja może prowadzić do hiperkalcemii, czyli podwyższonego poziomu wapnia we krwi, co z kolei wiąże się z szeregiem poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Spis treści:

---

1. Witamina D3 – za co odpowiada w organizmie?
2. Jakie są naturalne źródła witaminy D?
3. Jak może dość do przedawkowania witaminy D?
4. Przedawkowanie witaminy D3 – objawy
5. Skutki nieprawidłowego poziomu witaminy D w organizmie
6. Jak leczy się nadmiar witaminy D?

Witamina D3 – za co odpowiada w organizmie?

Witamina D3, znana również jako cholekalcyferol, odgrywa kluczową rolę w organizmie człowieka. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego, ponieważ wspomaga wchłanianie wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego. Reguluje również ich stężenie we krwi. Dzięki temu witamina D3 przyczynia się do utrzymania odpowiedniej gęstości kości i zębów. Zapobiega osteoporozie i krzywicy. Ponadto wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego, wspierając obronę organizmu przed infekcjami. Ma także wpływ na pracę mięśni oraz układu nerwowego.

Zaobserwowano, że jest ważna w kontekście występowania zaburzeń glikemii i cukrzycy oraz chorób autoimmunologicznych (np. choroba Hashimoto). Witamina D jest również bardzo istotna w prewencji chorób neurodeganeracyjnych i psychicznych.

Sprawdź ofertę: Witamina D

Ile wynosi prawidłowy poziom witaminy D3 u dzieci i osób dorosłych?

Poziom witaminy D w organizmie mierzy się, wykonując badanie z krwi. Najczęściej określa się ilość krążącego metabolitu 25(OH).

Normy laboratoryjne za poziom optymalny dla osób dorosłych określają ilość aktywnego metabolitu od 30 do 50 ng/ml. Wartość pomiędzy 20 a 30 ng/ml jest uważana za suboptymalną, a jeśli jest niższa mówimy o niedoborze witaminy D. Stężenia wysokie mieszczą się w zakresie 50 – 100 ng/ml.

Wyższe od 100 ng/ml niosą ryzyko zatrucia witaminą D.

Zalecana dzienna dawka witaminy D3 (cholekalcyferolu) wynosi:

• Dla noworodków i niemowląt:
  (0-6 miesięcy) – 400 IU (jednostek międzynarodowych);
  (6-12 miesięcy) – 400-600 IU;
• dla dzieci:
  (1-3 lat) – 600 IU przez cały rok;
  (4-10 lat) – 600-1000 IU, czas stosowania jest uzależniony od tego ile czasu dziecko pozostaje na słońcu w okresie od maja do września;
• dla nastolatków (11-18 lat) – 1000-2000 IU, z zastrzeżeniem j.w.;
• dla dorosłych (19-65 lat) – 1000-2000 IU, z zastrzeżeniem j.w.;
• dla młodszych seniorów (65-75 lat) –  1000-2000 IU przez cały rok;
• dla starszych seniorów (75-90 lat i powyżej) – 2000-4000 IU przez cały rok;

Dawkowanie zawsze należy dostosować do masy ciała, udziału witaminy D w diecie oraz ekspozycji na słońce, szczególnie w miesiącach od wiosny do jesieni.

Zobacz produkty z kategorii witaminy.

Jakie są naturalne źródła witaminy D?

Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. Jednak w Polsce zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy nasłonecznienie jest ograniczone, naturalna produkcja witaminy D spada. Skórna synteza jest również zmniejszona u seniorów. Niewystarczającą podaż witaminy D powstałej w procesie naturalnej syntezy, powinna uzupełniać dieta. Niestety niewiele produktów zawiera odpowiednie dawki witaminy D.

Najlepszym jej źródłem są tłuste ryby, m.in. łosoś, śledź, sardynka, tuńczyk. Niewielkie ilości znajdziemy w żółtkach jaj, maśle i serze. Witaminy D mogą dostarczyć również grzyby: borowiki, kurki i pieczarki. Produkty roślinne są ubogie w witaminę D. Dlatego duża część żywności wegańskiej i wegetariańskiej jest fortyfikowana czyli wzbogacana witaminą D. Naturalnym źródłem witaminy D jest również tran.

Sprawdź: Tran i kwasy omega dla dzieci

Suplementacja witaminy D – czy jest potrzebna?

Ze względu na położenie geograficzne Polski i niską podaż witaminy D z diety, jej suplementacja jest potrzebna i zalecana szczególnie w okresie jesienno-zimowym oraz w grupach ryzyka, takich jak niemowlęta, osoby starsze, kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby o ciemnej karnacji oraz te, które mało przebywają na słońcu. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zalecanych dawek, aby uniknąć przedawkowania.

Jak może dość do przedawkowania witaminy D?

Przedawkowanie witaminy D najczęściej wynika z niekontrolowanej suplementacji, zwłaszcza w przypadku przyjmowania zbyt wysokich dawek przez długi czas. Może się to zdarzyć również, gdy stosowane są preparaty wielowitaminowe, zawierające witaminę D, w połączeniu z suplementami diety bogatymi w tę witaminę. Rzadziej, zbyt wysoki poziom witaminy D może być skutkiem zaburzeń metabolicznych. Nie jest możliwe przekroczenie maksymalnych poziomów witaminy D na skutek ekspozycji na słońce. Przy nadmiernej syntezie skórnej nadwyżki witaminy D ulegają inaktywacji do produktów nieaktywnych biologicznie.

Przedawkowanie witaminy D3 – objawy

Przedawkowanie witaminy D prowadzi do hiperkalcemii, czyli podwyższonego poziomu wapnia we krwi. Jego nadmiar odkłada się w komórkach serca, nerek i naczyń krwionośnych. Zaburza szlaki metaboliczne i funkcjonowanie narządów.

Objawy przedawkowania witaminy D3 mogą obejmować:

• osłabienie i złe samopoczucie,
• nudności i wymioty,
• brak apetytu,
• zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu,
• bóle brzucha i zaparcia,
• osłabienie mięśni,
• bóle głowy i zawroty głowy,
• zaburzenia rytmu serca,
• nadpobudliwość, drgawki,
• swędzenie skóry.

Skutki nieprawidłowego poziomu witaminy D w organizmie

Długotrwały nadmiar witaminy D może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak:

• uszkodzenie nerek,
• zwapnienia tkanek miękkich, np. naczyń krwionośnych, serca, płuc,
• kamica nerkowa,
• nadciśnienie tętnicze.

Z drugiej strony, niedobór witaminy D także niesie za sobą konsekwencje zdrowotne, takie jak osłabienie kości, osteoporoza, zwiększona podatność na infekcje, osłabienie mięśni oraz zaburzenia nastroju.

Jak leczy się nadmiar witaminy D?

Leczenie nadmiaru witaminy D polega przede wszystkim na zaprzestaniu suplementacji i ograniczeniu spożycia produktów bogatych w tę witaminę. W przypadku ciężkiej hiperkalcemii konieczne może być leczenie szpitalne, w tym dożylne podawanie płynów oraz leków obniżających poziom wapnia we krwi. W skrajnych przypadkach stosuje się dializę.

Czy można zapobiec przedawkowaniu witaminy D3?

Aby zapobiec przedawkowaniu witaminy D3, należy przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania. Warto regularnie kontrolować poziom witaminy D we krwi, szczególnie podczas długotrwałej suplementacji. Konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji pozwoli na dostosowanie dawki do indywidualnych potrzeb organizmu.

Bibliografia