Czym jest Hashimoto – objawy, diagnostyka i sposoby leczenia

Spis treści:

1. Hashimoto – co to właściwie jest?
2. Hashimoto – objawy
3. Hashimoto – przyczyny
4. Diagnostyka Hashimoto – jakie badania warto wykonać?
5. Jak leczyć Hashimoto?
6. Hashimoto – dieta
7. Nieleczone Hashimoto – skutki
8. Hashimoto – warto wiedzieć

Hashimoto – co to właściwie jest? 

Choroba Hashimoto to inaczej przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczowego. Niestety aktualnie nie jest znana dokładna etiologia tego schorzenia, choć sugeruje się duży udział czynników genetycznych, środowiskowych i epigenetycznych. Hashimoto stanowi najczęstszą przyczynę pierwotnej niedoczynności tarczycy. 

Sprawdź oferty: Witaminy i minerały dla uzupełnienie niedoborów

Stan zapalny tarczycy często występuje razem z innymi chorobami autoimmunologicznymi takimi, jak cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów oraz niedokrwistość. Występowanie Hashimoto sprzyja wykształceniu się u pacjentów problemów sercowo-naczyniowych. 

Przeczytaj: Tarczyca – budowa, funkcje, objawy chorej tarczycy

Hashimoto – objawy 

Objawy Hashimoto mogą występować zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej, ale będą one inne w zależności od tego, czy aktualnie choroba powoduje nadczynność, czy też niedoczynność gruczołu. Jakie oznaki są niepokojące? 

Fizyczne 

Do objawów fizycznych zalicza się m.in.: 

• przyrost masy ciała lub jej niekontrolowany spadek; 

• obrzęk w obrębie twarzy, powiek lub rąk; 

• uczucie zimna lub nadmierne pocenie się i uczucie gorąca; 

• zaburzenia rytmu pracy serca (kołatanie albo bradykardia). 

Psychiczne 

Psychiczne skutki Hashimoto obejmują m.in.: 

• depresję; 

• zaburzenia koncentracji i pamięci; 

• utrzymujące się rozdrażnienie i niepokój. 

• Wiele objawów zapalenia tarczycy jest niespecyficznych, dlatego w przypadku podejrzeń należy niezwłocznie skonsultować stan zdrowia z endokrynologiem. 

Hashimoto u mężczyzn 

U mężczyzn Hashimoto powoduje obniżenie jakości oraz ilości plemników i spadek poziomu testosteronu. W konsekwencji mogą pojawiać się problemy z zajściem partnerki w ciążę. 

Brakuje jednak jednolitych danych, które pozwoliłyby przyjąć, że Hashimoto występuje częściej lub przeciwnie – rzadziej u mężczyzn niż u kobiet. Aktualne publikacje wskazują, że częstość występowania schorzenia to około 2% we wszystkich grupach wiekowych. Lekarze wskazują na predestynację rodzinną – występowanie chorób tarczycy w rodzinie zwiększa ryzyko pojawienia się zespołu Hashimoto u potomstwa. 

Przeczytaj: Jakie są objawy problemów z tarczycą?

Choroba Hashimoto u dzieci 

Choroba Hashimoto szczególnie często występuje u dzieci, powodując u nich niedoczynność tarczycy. Zasadniczo objawy zaburzeń pracy gruczołu u dzieci oraz dorosłych są takie same, ale warto pamiętać, że u najmłodszych hormony tarczycy odpowiadają m.in. za rozwój umysłowy, wzrost oraz proces dojrzewania. Ich niedobór może być przyczyną wielu powikłań w przyszłości. 

Hashimoto – przyczyny 

Choroba Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że układ odpornościowy jest pobudzany do walki z komórkami gruczołu i wydziela przeciwciała. Komórki pęcherzykowate tarczycy są niszczone przez nieprawidłowo funkcjonujące, wyspecjalizowane limfocyty T. Przeciwciała biorące udział w rozwoju schorzenia to przede wszystkim anty-TPO oraz anty-Tg. 

Diagnostyka Hashimoto – jakie badania warto wykonać? 

Diagnostykę Hashimoto zwykle zaczyna się od wykonania badań stężenia TSH, a w razie potrzeby również hormonów tarczycy. W dalszej kolejności lekarz może zalecić pogłębione badania, w tym diagnostykę obrazową (USG) oraz sprawdzenie poziomu przeciwciał. 

Należy pamiętać, że nie zawsze zaburzenie pracy tarczycy będzie miało charakter pełnoobjawowy. Wyróżnia się też subkliniczne postaci nadczynności i niedoczynności tarczycy, kiedy poziom hormonów T3 i T4 pozostaje w normie pomimo zachwianego TSH. 

Jak leczyć Hashimoto? 

Leczenie Hashimoto polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów nadczynności lub niedoczynności tarczycy poprzez podawanie preparatów zawierających lewotyroksynę, czyli syntetycznego hormonu T4. Dawki leku zawsze są dobierane indywidualnie w zależności od wieku, wagi oraz chorób współistniejących. 

Sprawdź również: Co oznaczają guzki na tarczycy?

Czy da się wyleczyć Hashimoto całkowicie? 

Podobnie jak inne choroby o podłożu autoimmunologicznym, Hashimoto jest uważane za schorzenie nieuleczalne. Poprzez normowanie gospodarki hormonalnej pacjenta można jednak znacząco poprawić jego komfort życia. 

Hashimoto – dieta 

Poprzez modyfikację stylu życia, a zwłaszcza diety, można poprawić stan zdrowia osób z chorą tarczycą. Co powinno znaleźć się na talerzu, a co z niego zniknąć? 

Jadłospis osoby chorej na Hashimoto powinien uwzględniać przede wszystkim: 

• tłuste ryby; 

• orzechy, nasiona i pestki; 

• siemię lniane; 

• oleje roślinne (np. oliwa z oliwek, olej z awokado). 

Wszystkie te produkty dostarczają organizmowi znacznych ilości kwasów tłuszczowych nienasyconych, które mają właściwości silnie przeciwzapalne. 

Czego nie jeść przy Hashimoto? 

W chorobach tarczycy należy unikać głównie produktów zawierających goitrogeny, określane inaczej jako związki wolotwórcze. Ograniczają one przyswajanie jodu z pożywienia lub zaburzając wchłanianie tego pierwiastka. W rezultacie gruczoł tarczycowy wytwarza mniej hormonów. Goitrogeny znajdują się m.in. w: 

• kalafiorze, kapuście i korzeniu rzepy 

• soi i prosie; 

• batatach; 

• orzechach ziemnych; 

• gruszkach, brzoskwiniach i truskawkach. 

Wsparcie przy Hashimoto – suplementacja 

Dietę można uzupełnić o odpowiednio dobrany zestaw witamin. Przy Hashimoto szczególnie duże znaczenia mają: 

• selen i cynk; 

• jod; 

• żelazo; 

• witamina D. 

Warto też zwrócić uwagę na obecność antyoksydantów w pożywieniu. 

Hashimoto a alkohol – jak wpływa na zdrowie tarczycy? 

Osoby borykające się z chorobą Hashimoto powinny unikać spożywania alkoholu. Jako substancja toksyczna może przyczynić się on do pogłębienia stanu zapalnego gruczołu. Co więcej, alkohol zmniejsza aktywność hormonów tarczycowych. 

Nieleczone Hashimoto – skutki 

Nieleczona choroba Hashimoto prowadzi do wielu negatywnych skutków. Wśród najpopularniejszych można wymienić niekontrolowany wzrost masy ciała i depresję. W miarę rozwoju zaburzenie pracy tarczycy powoduje: 

• obniżenie płodności, a nawet bezpłodność; 

• encefalopatię; 

• śpiączkę hipometaboliczną (może prowadzić nawet do śmierci pacjenta). 

U kobiet ciężarnych nieleczone zaburzenia pracy tarczycy są czynnikiem zwiększającym ryzyko odklejenia łożyska, anemii, nadciśnienia lub poronienia. 

Hashimoto – warto wiedzieć 

Choroba Hashimoto budzi wiele wątpliwości wśród osób chorych. Dotyczy to zwłaszcza kwestii związanych z dziedzicznością, płodnością, ale też codziennym funkcjonowaniem. Co warto wiedzieć o zapaleniu gruczołu tarczowego? 

Czy Hashimoto jest dziedziczne? 

Choroby autoimmunologiczne tarczycy, w tym Hashimoto są uwarunkowane genetycznie. Wystąpienie przewlekłego zapalenia tarczycy u przynajmniej jednego z rodziców zwiększa ryzyko pojawienia się patologii u dzieci. Dlatego osobom znajdującym się w grupie ryzyka zaleca się regularne badanie poziomu TSH, a w razie stwierdzenia nieprawidłowego stężenia hormonu przysadki, również diagnostykę hormonów tarczycy, T3 i T4. 

Czy z Hashimoto można być dawcą krwi? 

Osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne, w tym Hashimoto, nie mogą oddawać krwi. Dotyczy to także pacjentów o ustabilizowanej gospodarce hormonalnej i znajdujących się pod stałą opieką endokrynologiczną. Warto jednak podkreślić, że przemijające problemy z pracą tarczycy (np. jej nadczynność) nie stanowią przeszkód do bycia honorowym dawcą krwi. 

Hashimoto a brak okresu – czy mogą być powiązane? 

Tak, niedoczynność oraz nadczynność tarczycy mogą wpływać na nieregularność cykli menstruacyjnych u kobiet. Wynika to z rozregulowania równowagi hormonalnej. Nadczynność pracy gruczołu powoduje również zanik krwawienia. 

Hashimoto a zajściem w ciążę – czy może być utrudnieniem? 

Występowanie Hashimoto u któregokolwiek z partnerów może być przeszkodą w planowaniu potomstwa. U mężczyzn choroba wpływa na obniżenie płodności poprzez spadek ilości i jakości plemników. Z kolei u kobiet bywa przyczyną zaburzeń owulacji, a w niektórych przypadkach może prowadzić do poronienia (związanego z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu autoimmunologicznego). 

Problemy w pracy tarczycy nigdy nie powinny być bagatelizowane, ponieważ mogą prowadzić do bardzo poważnych powikłań. Ze względu na skomplikowaną diagnostykę pierwszym działaniem chorego powinno być skorzystanie z fachowej konsultacji endokrynologicznej. 

Bibliografia