Zez – rodzaje, przyczyny, leczenie

Spis treści

1. Zez – przyczyny, rodzaje
2. Leczenie zeza u dorosłych
3. Zez u niemowląt i dzieci – leczenie

W leczeniu zeza stosuje się szkła kontaktowe, korektę laserową, a bywa, że również zabiegi chirurgiczne. W przypadku dzieci realne jest całkowite wyeliminowanie problemu, o ile wada zostanie wykryta wcześnie, a metody leczenia są dobrane odpowiednio do charakteru zaburzeń.

Kup w aptece: Leki bez recepty na wzrok

Zez – przyczyny, rodzaje

Zez to choroba, którą charakteryzuje brak symetrii w położeniu gałek z odchyleniem oka w jakąś stronę, np. w kierunku nosa. Wcześnie zdiagnozowana wada w większości przypadków jest możliwa do skorygowania lub całkowitego wyleczenia, jednak nie zawsze jest widoczna na pierwszy rzut oka. Częste przyczyny zeza to wady refrakcji wzroku, takie jak:

• krótkowzroczność,

• nadwzroczność,

• astygmatyzm

• i starczowzroczność.

Istotne są jednak również czynniki genetyczne, choroby ośrodkowego układu nerwowego, gałki ocznej i oczodołu oraz choroby mięśni i unerwienia oczu. Istnieją ponadto przypadki występowania, w których nie ustalono jednoznacznie przyczyny. To tzw. stany idiopatyczne.

Ze względu na charakter zezowania i kierunek odchylenia gałki ocznej, schorzenie to można podzielić na kilka rodzajów. Wyróżnia się następujące rodzaje zeza:

• zez jednostronny, czyli stałe zezowanie tego samego oka;

• zez naprzemienny, tzn. zezowanie na zmianę raz jednego, raz drugiego oka;

• zez ukryty (niewidoczny) powstający w wyniku zaburzenia równowagi napięcia mięśni gałkoruchowych;

• zez jawny towarzyszący, oznaczający zauważalne złe ustawienie gałek ocznych;

• zez jawny nietowarzyszący, tzw. porażenny, który pojawia się w wyniku porażenia mięśnia, powodując zaburzenia motoryki gałki ocznej, w związku z czym ruch oka jest osłabiony lub niemożliwy.

Powszechnie obserwuje się również zez zbieżny, objawiający się odchyleniem gałki ocznej w kierunku nosa, a także jego przeciwieństwo, czyli zez rozbieżny, który da się stwierdzić, obserwując odchylenie gałki ocznej w kierunku skroni. Z różnych przyczyn może ponadto pojawić się zez ku górze lub ku dołowi, podobnie jak zez skośny, który bywa spowodowany nadczynnością lub niedoczynnością mięśnia skośnego górnego bądź dolnego.

Warto wiedzieć: Czym jest gradówka?

Leczenie zeza u dorosłych

Leczenie zeza obejmuje metody zachowawcze i zabiegowe. Istotne jest wczesne wykrycie wady i odpowiednie dobranie środków w celu poprawy widzenia. Korektę wzroku uzyskuje się poprzez zastosowanie okularów i soczewek korekcyjnych. Pryzmatyczne okulary na zeza mogą być szklane lub w postaci folii naklejonej na okulary. W leczeniu zeza prowadzi się też rehabilitację obejmującą ćwiczenia pleoptyczne, polegające na zwiększeniu aktywności oka.

Leczenie obejmuje poza tym zabiegi chirurgiczne. Operacja zeza ma na celu prawidłowe ułożenie gałek ocznych i polega na osłabieniu lub wzmocnieniu wybranych mięśni jednego bądź obojga oczu. Operacja zeza u dorosłych jest refundowana w ramach NFZ, jednak zabieg można wykonać także w prywatnym gabinecie. Ile kosztuje operacja zeza? Średni koszt waha się w przedziale 3000–4000 zł. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, na czczo. Zalecenia po operacji zeza obejmują stosowanie kropli i kontrolę okulistyczną. Gojenie się rany trwa od 3 do 5 tygodni, w czasie których stopniowo ustępuje obrzęk powiek i zaczerwienienie spojówek. Zamiennie stosuje się również toksynę botulinową, która wstrzykiwana w dane mięśnie gałki ocznej zmniejszają ich napięcie.

Dowiedz się więcej:

Zespół suchego oka - objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Toksyna botulinowa (botoks) w medycynie. Migreny, bruksizm, zez i inne choroby

Zez u niemowląt i dzieci – leczenie

Sporadycznie dostrzegalny zez u niemowlaka do 3 miesiąca życia jest naturalnym zjawiskiem, gdyż w pierwszych miesiącach życia dziecka mięśnie okolicy oczu są jeszcze słabe. Może to powodować problemy z utrzymaniem gałek ocznych w prawidłowej pozycji, szczególnie podczas skupiania wzroku. Jednak jeżeli zezowanie nie ustępuje u dziecka starszego niż półroczne, należy skonsultować się z okulistą.

Zez u niemowląt i dzieci dobrze rokuje. Wczesne wykrycie sprawia, że możliwe staje się stuprocentowe wyleczenie. Leczenie zeza w istotnym stopniu uzależnione jest od przyczyny problemu. Wady wzroku u dzieci mogą być niwelowane poprzez zastosowanie okularów korekcyjnych. W celu przywrócenia prawidłowego ustawienia gałek ocznych stosuje się także zasłanianie jednego oka, przez co drugie oko zmuszone jest to intensywniejszej pracy. Niekiedy jednak konieczny jest zabieg operacyjny. Podobnie jak w przypadku dorosłych, jest on refundowany.

Sprawdź ofertę: Środki na korekcję wzroku

Zabieg najlepiej przeprowadzić do 6. roku życia, ponieważ w trakcie rozwoju gałki ocznej istnieją największe szanse na szybkie wyleczenie. W rekonwalescencji ważne jest postępowanie pooperacyjne. Zalecenia obejmują zwłaszcza ćwiczenia, np. wodzenie wzrokiem za palcem czy zabawką, a w przypadku występującej wady wzroku również noszenie okularów korekcyjnych.

Bibliografia