Wazektomia – na czym polega? Metody, skuteczność, przeciwwskazania, cena

Spis treści:

1. Wazektomia – co to właściwie jest?
2. Na czym polega wazektomia – metody zabiegowe
3. Wazektomia – skuteczność
4. Ile kosztuje wazektomia i gdzie wykonuje się taki zabieg?
5. Czy wazektomia jest odwracalna?
6. Zabieg wazektomii – skutki uboczne
7. Wazektomia – przeciwwskazania
8. Wazektomia – warto wiedzieć

Wazektomia – co to właściwie jest?

Wazektomia to prosty zabieg urologiczny, który stanowi najskuteczniejszą formę męskiej antykoncepcji. Jego celem jest doprowadzenie do męskiej niepłodności, kiedy to plemniki nie przedostają się do ejakulatu i nie zostają wprowadzone do pochwy podczas wytrysku. Zabieg wazektomii polega na zablokowaniu drożności nasieniowodów. Nasieniowody to parzyste narządy o długości około 30 cm, które łączą najądrza wraz z gruczołem krokowym.  

Współczesny zabieg wazektomii jest w pełni bezpieczny i zwykle nie wymaga użycia skalpela ani zakładania szwów. Skutki uboczne występują rzadko, a pacjenci cenią sobie zachowanie sprawności seksualnej z jednoczesnym brakiem możliwości zapłodnienia.

Przeczytaj: Jakie są przyczyny niepełnego wzwodu?

Na czym polega wazektomia – metody zabiegowe

Wazektomia metodą kanadyjską i wazektomia bez skalpela (WBS) to dwa najchętniej wybierane sposoby przeprowadzenia zabiegu.  

Wazektomia metodą kanadyjską polega na podaniu znieczulenia miejscowego w obrębie moszny. Następnie lekarz wykonuje niewielkie przecięcie nasieniowodów, które znajdują się blisko najądrza. Wówczas końce nasieniowodów, przebiegające w kierunku gruczołu krokowego, zostają poddane elektrokoagulacji igłowej, dzięki temu dochodzi do zamknięcia ich światła. Ponadto końce nasieniowodów zostają ułożone w innych segmentach moszny, by zapobiec ich późniejszemu złączeniu. 

Wazektomia bez skalpela opiera się na delikatnym przekłuciu skóry moszny lub jej ręcznym rozwarstwieniu. Wówczas nie ma konieczności stosowania szwów, a w miejscu przekłucia zakłada się jedynie opatrunek.  

Wazektomia – skuteczność

Skuteczność wazektomii oscyluje w granicy 99,8 proc. Co więcej, skuteczność antykoncepcji ocenia się za pomocą wskaźnika Perla, który mówi o ilości ciąż na 100 kobiet regularnie współżyjących i korzystających z konkretnej metody zapobiegającej ciąży. Opisywany indeks dla poszczególnych metod antykoncepcji wynosi: 

• hormonalna spirala antykoncepcyjna – 0,1-0,2,

• wazektomia – 0,2,

• prezerwatywy – 3-7, 

• tabletki antykoncepcyjne jednofazowe – 0,7, 

• tabletki antykoncepcyjne sekwencyjne – 0,2-1,4, 

• mini pigułki – 1-3, 

• stosunek przerywany – 10-35. 

Zatem wazektomia to najskuteczniejsza metoda antykoncepcji dla mężczyzn. Należy jednak pamiętać, że ubezpłodnienie nie następuje od razu po wykonaniu zabiegu wazektomii. Potrzeba około 30 wytrysków, by doszło do opróżnienia nasieniowodów z wcześniej zalegających plemników.  

Badanie nasienia po wazektomii należy wykonać po upływie 3 miesięcy od zabiegu. Uzyskanie w wyniku liczby nieruchomych plemników poniżej 100 tys. w 1 mililitrze nasienia oznacza pozytywny efekt wazektomii, czyli ubezpłodnienie. Jeśli jednak liczba ruchomych plemników jest zbyt duża, badanie powtarza się średnio co 2 miesiące. Obecność ruchliwych plemników po 6 miesiącach od zabiegu jest wskazaniem do ponownej wazektomii. 

Ile kosztuje wazektomia i gdzie wykonuje się taki zabieg?

Zabieg wazektomii nie jest wykonywany w ramach NFZ, dlatego można przeprowadzić go wyłącznie w prywatnych placówkach medycznych.  

Zabieg wazektomii przeprowadza zawsze specjalista w zakresie urologii lub andrologii. Ceny w zależności od wybranej kliniki, jak i regionu Polski wahają się od 1500 zł do 3000 zł.  

Czy wazektomia jest odwracalna? 

Pacjenci bardzo często pytają, czy wazektomia jest odwracalna? Skutki wazektomii, czyli ubezpłodnienie, można cofnąć. Jednakże procedura odwrócenia wazektomii jest bardzo kosztowna, skomplikowana i inwazyjna. Proces ten przynosi najlepsze rezultaty, gdy jest wykonywany stosunkowo krótko po wazektomii. Wówczas można liczyć na skuteczność rzędu 60-80%. Natomiast po 15 latach od wazektomii sukces obserwuje się jedynie u 25% mężczyzn. Odwrócenie wazektomii pozwala u około 40-70% panów na późniejsze posiadanie potomstwa.

Przeczytaj także: Jak przedłużyć erekcję?

Zabieg wazektomii – skutki uboczne 

Skutki uboczne wazektomii obejmują: 

• ból moszny lub w okolicy najądrza,

• miejscową infekcję, 

• przemijające zasinienie, 

• obrzęk wywołany nagromadzeniem się płynów w tkankach. 

Wazektomia – przeciwwskazania 

Przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu wazektomii to: 

• wiek poniżej 25. roku życia – pacjenci w tej grupie wiekowej najczęściej żałują decyzji o wazektomii i pragną przywrócić drożność nasieniowodów,

• brak dzieci,

• współwystępowanie zaburzeń psychicznych, 

• niektóre choroby moszny lub jąder, które w opinii specjalisty dyskwalifikują do przeprowadzenia wazektomii. 

Wazektomia – warto wiedzieć

Ból jąder po wazektomii – czy to normalne? 

Ból lub dyskomfort w obrębie jąder i moszny może wystąpić u znacznej części pacjentów poddanych wazektomii. Nieprzyjemne dolegliwości zwykle ustępują w czasie 2-3 miesięcy. Natomiast u 1% mężczyzn dochodzi do rozwoju przewlekłego bólu moszny. 

Co się dzieje z plemnikami po wazektomii?

Plemniki po wazektomii są nadal wytwarzane, ale nigdy nie dostają się do ejakulatu. Gamety męskie zostają zaabsorbowane przez organizm, nie wyrządzając przy tym żadnych, negatywnych skutków.  

Kiedy po wazektomii można współżyć? 

Lekarze zalecają powrót do współżycia po 2 tygodniach od zabiegu, by nasieniowody mogły się spokojnie zagoić. Należy pamiętać, że przez 3 miesiące po wazektomii (do czasu otrzymania wyników badania nasienia) należy nadal stosować dotychczasową metodę antykoncepcji, np. prezerwatywy. 

Czy istnieje wazektomia kobieca? 

Odpowiednikiem męskiej wazektomii jest podwiązanie jajowodów u kobiet. Jednak jest to zabieg znacznie bardziej inwazyjny, a odwracalność dużo mniej skuteczna niż w przypadku wazektomii. 

Czy wazektomia w Polsce jest legalna? 

Kodeks karny nie określa wprost legalności wazektomii. Za to zawiera informacje o przewidzianej karze pozbawienia wolności osób, które celowo prowadzą do trwałego uszczerbku na zdrowiu, np. w postaci pozbawienia płodności. Jednakże wazektomia jest zabiegiem odwracalnym i z tego powodu nie może zostać uznana za działanie nielegalne czy szkodliwe. Ponadto po wykonaniu wazektomii jądra nadal wytwarzają plemniki, które po prostu nie znajdują ujścia w postaci wytrysku i pozostają w jądrach.

Bibliografia