Pierwsza kąpiel noworodka – krok po kroku

Spis treści:

1. Jakie są zalecenia dotyczące pierwszej kąpieli noworodka?
2. Jak przygotować miejsce i wyposażenie do kąpieli niemowlęcia?
3. Jak krok po kroku przeprowadzić pierwszą kąpiel noworodka?
4. Jakie preparaty stosować do pielęgnacji skóry i włosów noworodka podczas kąpieli?
5. Jak często kąpać noworodka i jak dbać o jego higienę?

Jakie są zalecenia dotyczące pierwszej kąpieli noworodka? 

Skóra noworodka różni się od skóry dorosłego człowieka, dlatego powinno się ją pielęgnować w inny sposób. Codzienna kąpiel całego ciała nie jest konieczna, dlatego kąpiel noworodka czy niemowlęcia może odbywać się dwa, trzy razy w tygodniu. 

Rodzice codziennie powinni myć twarz malucha, okolice szyi, pachy, pachwiny i pośladki – są to miejsca, w których mogą pozostawać zabrudzenia, prowadzące też do podrażnień.  

Okolice intymne powinny być dokładnie myte przy każdej zmianie pieluszki. Rodzice muszą wymyć resztki kału i moczu, co należy robić najlepiej czystą i przegotowaną wodą, ewentualnie nawilżanymi chusteczkami, które nie zawierają konserwantów czy substancji zapachowych. Jeśli występują zmiany skórne, należy zrezygnować z chusteczek, które mogą dodatkowo je nasilać.

Sprawdź ofertę: Pielęgnacja skóry dziecka od pierwszych dni życia

Pierwsza kąpiel noworodka powinna odbyć się najlepiej dwa lub trzy dni po porodzie. Dlaczego? Dziecko rodzi się w mazi płodowej, która wchłania się od chwili urodzenia i stanowi naturalną ochronę dla wrażliwej skóry noworodka. WHO zaleca odczekanie z kąpielą przynajmniej 6 godzin, a najlepiej całej doby. Z tego powodu wiele noworodków nie jest kąpanych w szpitalu, a pierwsza kąpiel ma miejsce dopiero w domu. 

Dziecko powinno być kąpane bez względu na to, czy odpadł kikut pępowiny, czy też nie. Kikut można zamoczyć, aby umyć zabrudzenia, jakie zgromadziły się wokół niego. Później, po kąpieli, kikut należy odkazić płynem antyseptycznym i pozostawić do wyschnięcia. 

Przeczytaj więcej: Kikut pępowiny – co trzeba wiedzieć?

Jak przygotować miejsce i wyposażenie do kąpieli niemowlęcia? 

Miejsce, w którym zamierzamy przeprowadzić kąpiel noworodka, powinno mieć temperaturę około 24 ˚C, a okna muszą być zamknięte.  

Najpierw przygotowujemy wanienkę z ciepłą wodą (najlepiej o temperaturze około 36-37 ˚C) i stawiamy ją na stabilnym podłożu, w wygodnym dla rodzica miejscu. Do wody wlewamy odrobinę płynu do kąpieli lub olejku. 

W tym samym pomieszczeniu powinny zostać przygotowane ubranka na zmianę, ręcznik z kapturkiem, maść ochronna na pośladki, kosmetyki (np. balsam z emolientem), pieluszka oraz kocyk, którym owiniemy dziecko po kąpieli. Akcesoria te kładziemy blisko przewijaka, aby rodzic mógł bez problemu po nie sięgnąć po kąpieli. Jeśli dziecko ma zachowany kikut, potrzebne będą gaziki, czysta woda, ewentualnie preparat do odkażania.

Przeczytaj także: Trądzik niemowlęcy

Jak krok po kroku przeprowadzić pierwszą kąpiel noworodka? 

Pierwszym krokiem jest odpowiednie przygotowanie miejsca do kąpieli oraz wszelkich potrzebnych akcesoriów (ubranek, pieluszki, kosmetyków). 

Noworodka nie kąpiemy, gdy może być głodny ani tuż po jedzeniu. Przed kąpielą, jeszcze na przewijaku, myjemy twarz malucha czystą, przegotowaną wodą. Następnie dziecko rozbieramy, pewnie bierzemy na ręce i zanurzamy w ciepłej wodzie, rozpoczynając od stópek. Pośladki malucha opieramy na dnie wanienki, dziecko jest w pozycji prawie leżącej, gdyż dłonią podtrzymujemy jego barki, kark i głowę. Drugą ręką delikatnie myjemy dziecko. Można w tym celu użyć myjki lub samej dłoni.  

Najpierw myjemy głowę, szyję (dokładnie usuwamy brud i zanieczyszczenia z wszystkich fałdek), pachy, rączki, a następnie plecy i brzuch. Przechodzimy do stóp, później nóg, na końcu czyścimy pośladki i krocze.  

W przypadku okolic intymnych, u dziewczynek najpierw myjemy srom, pachwiny, a na końcu odbyt. U chłopców najpierw prącie, worek mosznowy, później odbyt. Co ważne, nie odciągamy napletka – myjemy tylko tyle, ile możemy. Kolejność jest bardzo ważna, a miejsca potencjalnie najbrudniejsze myjemy jako ostatnie. 

Dziecko spłukujemy czystą i ciepłą wodą w tej samej kolejności, zaczynając od głowy. Szybko wyciągamy noworodka i owijamy go ręcznikiem. Ruchem dotykowym sprawnie osuszamy ciało dziecka i ubieramy, gdyż maluchy, a w szczególności noworodki, szybko się wyziębiają. Zaraz po kąpieli można ubrać dziecku cienką czapeczkę i owinąć je kocykiem – tylko do momentu wyregulowania temperatury. Dziecko w domu nie powinno być ubrane w czapkę. 

Pielęgnacja pępka po kąpieli nie jest trudna. Nie należy bać się zanurzenia kikuta w wodzie, gdyż ciepła woda powoduje, że zaschnięta wydzielina zgromadzona wokół pierścienia pępkowego daje się łatwo i bezpiecznie usunąć. Po kąpieli, gdy dziecko jest częściowo ubrane, należy czystymi gazikami i ciepłą, przegotowaną wodą dokładnie wyczyścić miejsce przylegania kikuta do brzucha dziecka. Można użyć preparatu odkażającego. 

Jeśli skóra noworodka wymaga dodatkowej pielęgnacji, np. nałożenia emolientu, należy sprawnie zrobić to przed ubraniem malucha. 

Po kąpieli dziecko możemy przystawić do piersi lub karmić butelką. 

Przeczytaj także: Rumień noworodkowy

Jakie preparaty stosować do pielęgnacji skóry i włosów noworodka podczas kąpieli? 

Zdrowy noworodek nie wymaga specjalistycznych kosmetyków do codziennej pielęgnacji skóry. Przy wybieraniu preparatów do kąpieli czy pielęgnacji warto czytać składy produktów. Brak konserwantów, barwników, substancji zapachowych, a dodatkowo krótki skład to podstawa przy wybieraniu kosmetyków do kąpieli dla noworodka. 

Jeśli wybieramy produkt drogeryjny, warto, aby był dodatkowo hipoalergiczny i dedykowany dla maluchów od pierwszych dni życia. Noworodka można z powodzeniem kąpać w wodzie z dodatkiem mleka mamy czy oleju, np. ze słodkich migdałów. 

Włosy dziecka nie wymagają żadnych dodatkowych kosmetyków, gdyż płyny do kąpieli zwykle są przeznaczone do mycia ciała i włosów jednocześnie. 

Jak często kąpać noworodka i jak dbać o jego higienę? 

Noworodka można kąpać co dwa, trzy dni, w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka. Twarz powinna być przemywana raz dziennie, kikut pępowiny rano i wieczorem, zaś pupa przy każdej zmianie pieluszki. Chcąc utrzymywać właściwą higienę noworodka, rodzic musi obserwować, czy dziecku się nie ulało, i czy pokarm nie zalega w fałdkach szyi, a w przypadku zmiany pieluch, czy cała okolica intymna jest czysta. 

Jeśli jakieś miejsce wymaga wykonania toalety częściej – wówczas należy dopasować się do dziecka i jego potrzeb, co pozwoli uniknąć podrażnień skórnych. 

Bibliografia