Zęby mądrości – kiedy mogą się pojawić?

Zęby mądrości rozwijają się jako ostanie z 32 zębów człowieka. Ich zawiązki powstają ok. 5 roku życia. Kilka lat później, w wieku ok. 8-9 lat, zawiązki uwidaczniają się na zdjęciach rentgenowskich. Jednak rozwój zębów mądrości trwa przez kolejne lata. Korony zębowe są zwykle całkowicie ukształtowane ok. 14 roku życia, a korzenie w wieku ok. 20-21 lat. O całkowicie ukształtowanych ósemkach mówimy zatem po osiągnięciu przez osobę pełnoletniości. 

Spis treści:

---

1. Zęby mądrości - objawy wyrzynania
2. Rosnący ząb mądrości - jak uśmierzyć ból
3. Usuwanie ósemek
4. Leczenie kanałowe ósemek czy usuwanie ósemek

Proces wyrzynania ósemek charakteryzuje się dużą zmiennością. Nigdy też nie wiadomo czy i kiedy ząb zajmie właściwą pozycję w łuku zębowym. Wyrzynanie najczęściej rozpoczyna się ok. 18 roku życia. Jednak ze względu na:

• zwykle skomplikowaną budowę ósemek,
• często ich nieprawidłowe położenie w kości,
• uwarunkowania anatomiczne dotyczące okolicy, w której się mają wyrzynać,
• częsty brak miejsca dla nich w łuku zębowym,

tylko 5% zębów mądrości ma szansę na prawidłowe ustawienie się w łuku zębowym. U znacznej części osób dochodzi do częściowego zatrzymania zęba. Jest to sytuacja, w której ząb tylko w pewnym stopniu przebił blaszkę kostną, ale nie osiągnął docelowej pozycji i nadal przykryty jest błoną śluzową. 

Ból zęba – sprawdź ofertę produktów

Zęby mądrości - objawy wyrzynania

Wyrzynaniu zębów mądrości, szczególnie, dolnych mogą towarzyszyć różne dolegliwości. U połowy pacjentów dolne ósemki, są przyczyną stanu zapalnego, który w ostrej fazie manifestuje się jako: 

• Ból samoistny
• Ból podczas połykania
• Podwyższona temperatura ciała
• Złe samopoczucie 
• Szczękościsk 
• Powiększenie i bolesność węzłów chłonnych podżuchwowych

Objawy te spowodowane są zapaleniem toczącym się wokół korony zęba. Ponieważ jest ona częściowo pokryta błoną śluzową, pomiędzy zębem a śluzówką powstaje rodzaj trudnej do oczyszczania kieszeni. Jeśli nagromadzą się w niej resztki pokarmowe, będzie to sprzyjać namnażaniu się bakterii i rozwojowi tzw. zapalenia okołokoronowego. Jeśli rozszerzy się ono na otaczające tkanki, może dojść do poważnych powikłań, np. powstania ropnia czy zapalenia kości. 

Rosnący ząb mądrości - jak uśmierzyć ból

Zapalenie okołokoronowe jest poważnym stanem, który powinien skłonić pacjenta do pilnej wizyty w gabinecie dentystycznym. Jest to ważne ze względu na zapobieganie powikłaniom, ale również na przeprowadzenie diagnostyki różnicowej. Podobne objawy mogą być spowodowane innymi przyczynami i tylko lekarz jest w stanie określić co powoduje dolegliwości pacjenta, a następnie wdrożyć odpowiednie postępowanie.

W przypadku zapalenia wokół zęba mądrości będzie to leczenie miejscowe, np. płukanie kieszonki wokół ósemki czy drenaż ropnia.

U części pacjentów konieczne będzie również wdrożenie antybiotykoterapii ogólnej. W oczekiwaniu na wizytę pacjent może się wspomóc lekami mającymi zastosowanie w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej oraz lekami o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (NLPZ). Ponieważ te ostatnie różnią się miedzy sobą siłą i szybkością działania, mają swoje przeciwwskazania i działania uboczne, pacjenci powinni zasięgnąć najpierw opinii lekarza lub farmaceuty, którzy pomaga w dobraniu odpowiednego środka. 

Usuwanie ósemek

Nie ma jednego algorytmu postępowania z zębami mądrości. Jednak częściowo i całkowicie zatrzymane ósemki mogą być przyczyną wielu problemów, min.

• Zapalenia okołokoronowego o charakterze ostrym i przewlekłym.
• Uszkodzenia błony śluzowej policzka, w sytuacji gdy ustawione są dopoliczkowo
• Mogą powodować resorpcję (niszczenie) korzeni drugiego zęba trzonowego (siódemki).
• Mogą być przyczyną powstawania torbieli i zmian nowotworowych.
• Łatwo ulegają próchnicy, ze względu na utrudnione oczyszczanie.

Z tego powodu są często kwalifikowane do zabiegów ekstrakcji (usunięcie zęba). 

Usunięcie ósemek może być również zlecone przez lekarzy ortodontów. Wynika to z dwóch głównych przyczyn. Po pierwsze uważają oni, że ósemki mogą powodować stłoczenia zębów przednich w żuchwie. Ponadto pozbycie się ósemek może być ważne dla zachowania stabilności wyników leczenia ortodontycznego. 

Ponieważ zabieg chirurgicznego usunięcia zęba mądrości obarczony jest pewnym ryzykiem powikłań pooperacyjnych, istnieje możliwość profilaktycznego usunięcia ósemki na etapie zawiązka zęba. Zabieg przeprowadza się pomiędzy 9. a14. rokiem życia w żuchwie i ok 16. roku życia w szczęce. Jest on łatwiejszy od chirurgicznego usunięcia zęba w pełni ukształtowanego, dzięki czemu ryzyko powikłań związanych z samym zabiegiem się zmniejsza. Ponadto zapobiega się w ten sposób wszystkim późniejszym powikłaniom związanym z zatrzymaniem zęba, a więc m.in. stanom zapalnym, próchnicy i uszkodzeniom zębów sąsiednich oraz tkanek miękkich. 

Sprawdź ofertę w kategorii Higiena jamy ustnej dzieci

Leczenie kanałowe ósemek czy usuwanie ósemek

Wielu pacjentów zastanawia się "czy można leczyć kanałowo ósemki?". Odpowiedź brzmi: to zależy.

Trzecie trzonowce charakteryzują się bardzo różnorodną i niejednokrotnie niestandardową budową anatomiczną. Mogą mieć mocno zakrzywione korzenie i skomplikowany system kanałów, co zdyskwalifikuje je do tego typu leczenia. Również ich położenie w łuku zębowym może uniemożliwiać dostęp dla narzędzi kanałowych.

Ponadto lekarz musi ocenić przydatność funkcjonalną ósemki i celowość tego typu leczenia. Dlatego ostateczną decyzję co do kanałowego leczenia zęba ósmego lekarz podejmuje na podstawie badania klinicznego i diagnostyki radiologicznej, z uwzględnieniem wielu różnych aspektów związanych z zachowaniem lub nie, ósemki w jamie ustnej