Gliceryna to wszechstronna substancja wykorzystywana w przemyśle chemicznym, spożywczym i farmaceutycznym. Ceni się ją za właściwości nawilżające, łagodzące i konserwujące. Stosuje się ją zarówno w produkcji leków, jak i w codziennym użytku domowym. Czym dokładnie jest gliceryna? Jak wygląda i czy nadaje się do spożycia?
Spis treści:
- Gliceryna – co to jest?
- Glicerol a gliceryna: czym się różnią?
- Właściwości gliceryny
- Na co pomaga gliceryna?
- Wpływ gliceryny na skórę
- Gliceryna a układ pokarmowy człowieka
- Podsumowanie
Gliceryna, znana również jako glicerol, to bezbarwna, gęsta ciecz o słodkawym smaku i konsystencji syropu. W chemii określa się ją jako alkohol trójwodorotlenowy (C₃H₈O₃), znany także pod nazwą propoan-1,2,3-triol. Pozyskuje się ją w procesie hydrolizy tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych oraz syntetycznie z propylenu. Substancję tę odkrył w 1779 roku szwedzki chemik Karl Wilhelm Scheele.
Terminy „glicerol” i „gliceryna” często używane są zamiennie jako określenie tej samej substancji. Nie ma różnic w ich budowie chemicznej i należy je traktować jak synonimy. Mogą się jednak różnić pochodzeniem. Wyróżnia się glicerynę roślinną, najczęściej pozyskiwaną z oleju palmowego lub kokosowego, oraz zwierzęcą i syntetyczną.
Gliceryna wyróżnia się właściwościami, które decydują o jej wszechstronności. Jako silny humektant, przyciąga i zatrzymuje wilgoć, co czyni ją nieodzownym składnikiem produktów do pielęgnacji skóry. Rozpuszcza się w wodzie, wykazuje higroskopijność oraz właściwości hydrofilowe. Dzięki temu nawilża, wygładza i łagodzi podrażnienia, będąc idealnym wyborem dla skóry suchej, wrażliwej i dojrzałej. W stężeniach powyżej 25% działa odkażająco i lekko wysuszająco.
W przemyśle farmaceutycznym gliceryna jest stosowana w:
Dzięki właściwościom konserwującym gliceryna przedłuża trwałość kosmetyków i produktów spożywczych. Jest także bezpieczna w stosowaniu i rzadko wywołuje reakcje alergiczne, co czyni ją odpowiednią dla większości typów skóry.
Glicerol znajduje wszechstronne zastosowanie w lekach, wyrobach medycznych, środkach spożywczych i kosmetykach. W gospodarstwie domowym kilka kropli gliceryny na ściereczce ułatwia wycieranie kurzu, a dodatek do wody sprawia, że umyte okna będą błyszczące. Można ją również wykorzystać do przygotowania domowego peelingu, maseczki czy toniku.
Gliceryna jest często spotykanym składnikiem kosmetyków, takich jak kremy, balsamy, mydła i toniki. Tworzy barierę ochronną, zapobiegając utracie wilgoci z naskórka, co sprawia, że skóra staje się bardziej elastyczna i miękka. Poprawia jędrność skóry, zmniejsza widoczność zmarszczek i wspiera procesy regeneracyjne, przyspieszając gojenie się drobnych ran oraz podraźnień. W kosmetykach chroniących przed wiatrem i mrozem pełni funkcję barierową. Jako składnik szamponów i odżywek poprawia wygląd włosów, nadając im blask i miękkość, a skórę głowy nawilża. Może być bezpiecznie stosowana u dzieci i niemowląt.
Gliceryna spożywcza jest stosowana jako dodatek do żywności, szczególnie w słodyczach, gdzie pełni rolę środka nawilżającego, słodzika oraz nośnika aromatów. W farmacji wykorzystuje się ją do produkcji syropów i jako środek przeczyszczający, pomagający w łagodzeniu zaparć.
Czy gliceryna może zaszkodzić?
Chociaż gliceryna ma wiele zalet, niektóre osoby mogą zastanawiać się nad jej bezpieczeństwem. Zazwyczaj jest ona bezpieczna zarówno w użyciu zewnętrznym, jak i wewnętrznym. Jednak w pewnych warunkach może powodować skutki uboczne. Nadmierne stosowanie gliceryny na skórę może prowadzić do jej przesuszenia, szczególnie w warunkach niskiej wilgotności powietrza. Spożycie dużych ilości gliceryny może wywołać problemy żołądkowe, takie jak biegunka, nudności czy wymioty. Dlatego warto stosować ją z umiarem i zgodnie z zaleceniami.
Płynna gliceryna dostępna na rynku jest przeznaczona do różnych celów, dlatego zawsze warto upewnić się, czy produkt jest odpowiedni do konkretnego zastosowania – czy to kosmetycznego, czy spożywczego.
Gliceryna to wszechstronny składnik, który znajduje zastosowanie zarówno w kosmetyce, jak i w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i łagodzącym jest nieoceniona w pielęgnacji skóry, a jej spożywcze odmiany mogą wspierać działanie układu pokarmowego. Mimo że gliceryna jest generalnie bezpieczna, warto stosować ją z umiarem, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dermatologiem.
Bibliografia
M. Cichy, Nowe kierunki wykorzystania glicerolu w przemyśle chemicznym, J. Ryczkowski (red.) Wyd. Uniwersytet Rzeszowski., Rzeszów, 2012
J. Kurpiewska, J. Liwkowicz, Hydrofilowe środki ochrony skóry - nowe rozwiązania, "Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka", nr 12, 2006
