Co to jest perystaltyka jelit i jak można ją usprawnić?

Spis treści

1. Co to jest perystaltyka jelit?
2. Zła perystaltyka jelit – przyczyny
3. Co pomoże poprawić perystaltykę jelit?

Zaburzenia perystaltyki obciążają bez względu na wiek. Wpływają nie tylko na sferę somatyczną, ale także wywołują dyskomfort psychiczny i niekorzystnie oddziałują na codzienną aktywność w pracy czy w szkole. W zależności od przyczyny perystaltyka jelit charakteryzuje się różnym przebiegiem.

Co to jest perystaltyka jelit?

Perystaltyka jelit jest odruchem mięśniowo-nerwowym, wspieranym przez enzymy trawienne, polegającym na przesuwaniu treści pokarmowej wzdłuż jelit do odbytnicy. To aktywność motoryczna, której mechanizm obejmuje również mieszanie, rozdrabnianie i wchłanianie znajdującej się w ich świetle masy. Przebieg perystaltyki w istotny sposób reguluje układ autonomiczny, co oznacza, że jest ona niezależna od woli.

Kup w aptece: Preparaty wspomagające trawienie

Ruchy perystaltyczne odbywają się w jelicie cienkim i grubym. Ze względu na odmienną anatomię i funkcje tych odcinków charakteryzują się odmiennym przebiegiem. W jelicie cienkim dochodzi przede wszystkim do trawienia i wchłaniania składników pokarmowych. Nadmierna perystaltyka na tym poziomie może powodować skrócenie czasu na kontakt pokarmu z błoną śluzową, co powoduje w konsekwencji zaburzenia przyswajania związków. Zjawisko tego typu sprzyja niedoborom składników odżywczych i pojawieniu się z tego tytułu nieprzyjemnych dolegliwości. Tylko prawidłowa perystaltyka jelit nie przyczynia się do powikłań. W jelicie grubym z kolei aktywność motoryczna jelita ma na celu wchłanianie głównie wody i elektrolitów. Odpowiedzialne jest również ono za formowanie masy kałowej, odprowadzenie jej do odbytnicy i wydalenie. Zarówno przyspieszona perystaltyka jelit, jak i przebiegająca w sposób leniwy stanowi źródło bólu brzucha, biegunki, zaparć, wzdęć czy nudności i osłabienia.

Warto wiedzieć: Poznaj skuteczne domowe sposoby na zaparcia

Zła perystaltyka jelit – przyczyny

Zaburzenia perystaltyki to powszechny problem dotykający ludzi bez względu na wiek. Mogą stać się one nawet przyczyną poważnych powikłań zdrowotnych. Szczególnie niebezpieczna bywa niedrożność jelit. To stan, w którego przebiegu doszło do zatrzymania pasażu treści pokarmowej i namnażania się bakterii znajdujących się przed przeszkodą oraz wzrostu ciśnienia wewnątrz narządu. Problemy z perystaltyką zwykle związane są z niewłaściwie zbilansowaną dietą, siedzącym, mało aktywnym trybem życia, silnym stresem oraz chorobami o różnej etiologii, nie tylko na tle układu pokarmowego, ale też nerwowego czy metabolicznego. W zależności od przyczyny zła perystaltyka jelit charakteryzuje się odmiennym przebiegiem. Zdarza się też jednak, że niektóre objawy są wspólne dla prawidłowego oraz zaburzonego pasażu. Jednym z nich jest głośna perystaltyka jelit. Jest ona powszechna w niedrożności jelit typu mechanicznego, ale słyszalna zwłaszcza podczas badania przedmiotowego. Może się także pojawić w efekcie gromadzenia i uwalniania gazów trawiennych, świadczących o prawidłowej pracy jelit. Burczenie czy bulgotanie w żołądku jest powszechnym objawem pustki w żołądku.

Przeczytaj również: Czy nadmierne i częste gazy świadczą o chorobie?

Co pomoże poprawić perystaltykę jelit?

Pobudzenie perystaltyki jelit można osiągnąć zwłaszcza w wyniku eliminacji czynników ryzyka. Postępowanie przyczynowe zwykle przynosi trwałe efekty. Doraźnie w przypadku uciążliwych problemów, zarówno na brak perystaltyki, jak i na jej zbyt intensywną aktywność warto zastosować leki regulujące pracę jelit. Wiele z nich dostępnych jest bez recepty. Można sobie także pomóc domowymi sposobami, pijąc przede wszystkim ziołowe napary z siemienia lnianego, babki płesznik czy ostropestu plamistego. Warto też pamiętać, że jeśli kłopoty z transportem treści pokarmowej w jelitach są powikłaniem przewlekłej choroby, np. chronicznego stresu czy nowotworu, konieczne jest równoczesne podjęcie terapii ukierunkowanej na leczenie tej choroby.

Czytaj także: Mikroflora jelitowa a korzystne działanie probiotyków i prebiotyków

Słaba perystaltyka jelit oraz zbyt mocna mogą być regulowane w istotnym stopniu dietą. Zmiana nawyków żywieniowych i wzbogacenie codziennego menu o niektóre produkty pomoże nam nie tylko pozbyć się problemu, ale też uniknąć jego nawrotu. Ważne jest zwłaszcza regularne spożywanie posiłków oraz unikanie głodzenia się. Warto unikać także niektórych metod obróbki termicznej żywności, takich jak smażenie i pieczenie. Na poprawę perystaltyki jelit korzystnie działa gotowanie w wodzie lub na parze oraz duszenie. Niemniej ważna jest higiena jedzenia. Posiłki należy jeść bez pośpiechu poprzez odgryzanie niewielkich części i dokładne ich przeżuwanie. Zaburzenie perystaltyki jelit można pokonać, rezygnując z wysoko przetworzonych produktów na rzecz lekkostrawnej, pełnowartościowej diety, obejmującej produkty zbożowe, świeże warzywa, owoce, ryby i mięso. W regulacji perystaltyki jelit ważną rolę odgrywa spożycie błonnika w odpowiedniej ilości. Można go znaleźć w otrębach pszennych i w wielu jarzynach. Nie można zapomnieć o właściwym nawodnieniu organizmu i naturalnych probiotykach, takich jak kiszonki i jogurty. W leczeniu warto też uwzględnić sport i rekreację, a także metody dodatkowe, np. psychoterapię.

Warto wiedzieć: Jakie są najlepsze sposoby na nawodnienie organizmu?

Bibliografia