kobieta pijąca wodę
Zdrowie i uroda Emilia Kruszewska
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 3084 razy

Elektrolity – jak działają? Rodzaje elektrolitów

Zadaniem elektrolitów jest uzupełnienie płynów i niedoboru składników mineralnych, do których doszło na skutek zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, np. w przebiegu zatrucia. Elektrolity należy natychmiast przyjąć, kiedy istnieje ryzyko odwodnienia. Po płyn mogą również sięgać sportowcy po zawodach lub intensywnym treningu. 

Spis treści


  1. Objawy i skutki niedoboru elektrolitów
  2. Funkcja elektrolitów w organizmie człowieka
  3. Badanie niedoboru elektrolitów
  4. Rodzaje elektrolitów i uzupełnienie niedoborów

Elektrolity to zespół pierwiastków naturalnie występujących w płynach komórkowych, krwi i osoczu. Zapewniają one prawidłowe funkcjonowanie organizmu, chronią przed odwodnieniem, wpływają na pracę narządów i układów np. nerwowego, krwionośnego. Do utraty elektrolitów najczęściej dochodzi na skutek wymiotów i biegunki. Niedobór pierwiastków może również powstać w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego. 

Kup w aptece: Elektrolity

Objawy i skutki niedoboru elektrolitów 

Niedobór elektrolitów w krótkim czasie prowadzi do zaburzeń funkcjonowania organizmu. Pierwszymi dolegliwościami wskazującymi na spadek stężenia pierwiastków są: ból głowy, drżenie i skurcze mięśni. Następnie pojawia się uczucie osłabienia, senność, zmęczenie, nerwowość. Duże niedobory elektrolitów powodują obrzęk ciała, nudności i zaparcia. Spada również ciśnienie tętnicze, co objawia się zaburzeniami funkcjonowania serca m.in. przyspieszoną akcją i kołataniem serca. Konsekwencją spadku, np. poziomu potasu, są upośledzenie funkcji nerek, zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego czy zaburzenia pracy serca. Zbyt niskie stężenie chloru prowadzi do groźnej w konsekwencjach kwasicy metabolicznej. Niedobór sodu w organizmie może skutkować rozwojem stanów chorobowych, np. niewydolności krążenia, chorób nerek. Konsekwencją nasilonego niedoboru elektrolitów mogą być niebezpieczne dla zdrowia i/lub życia drgawki czy utrata przytomności. W skrajnych sytuacjach niedobory pierwiastków (np. sodu) mogą być przyczyną wystąpienia śpiączki

Przeczytaj równieżSprawdzone sposoby na ból brzucha?

Funkcja elektrolitów w organizmie człowieka 

1. Sód
Zapewnia równowagę kwasowo-zasadową, wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni. Odpowiednie stężenie sodu wynosi 135-145 mmol/l.
2. Potas
Reguluje pH komórek i ciśnienie krwi. Bierze udział w procesie spalania węglowodanów i białek. Wspomaga również pracę mięśni. Odpowiednie stężenie potasu wynosi 3,5-5,5 mmol/l. 
3. Chlor
Zapewnia równowagę kwasowo-zasadową, reguluje pracę nerek i układu pokarmowego. Odpowiednie stężenie chloru wynosi 95-105 mmol/l.
4. Magnez
Utrzymuje prawidłowe ciśnienie krwi, wspiera pracę serca i mięśni, pozwalając na rozbudowę ich siły. Odpowiednie stężenie magnezu wynosi 0,65-1,2 mmol/l.
5. Wapń 
Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i przewodnictwa impulsów w neuronach. Odpowiednie stężenie wapnia wynosi 2,25-2,75 mmol/l.

Powiązane produkty

Badanie niedoboru elektrolitów 

Badanie poziomu elektrolitów polega na wykonaniu jonogramu. To badanie krwi polegające na oznaczeniu stężenia zawartych w niej poszczególnych pierwiastków. Jonogram powinien być wykonany na czczo, minimum 12 godzin po ostatnim posiłku. 

Rodzaje elektrolitów i uzupełnienie niedoborów 

W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na niedobór elektrolitów należy natychmiast uzupełnić płyny, sięgając po wodę wysokozmineralizowaną. Dobrym pomysłem jest wypicie soku pomidorowego, który jest bogatym źródłem potasu. W krótkim czasie nie jest możliwe wyrównanie poziomu elektrolitów za pomocą pożywienia lub czystą wodą, dlatego należy sięgnąć po dostępne w aptekach gotowe preparaty (mieszanki pierwiastków). Są one szczególnie polecane w przebiegu wymiotów lub biegunki, kiedy przyjęcie pokarmów stałych często nie jest możliwe. 

Sprawdź także: Elektrolity przy biegunce i wymiotach – czy i jak stosować?

Dostępne w aptece mieszanki elektrolitów mają formę proszku lub tabletek musujących rozpuszczalnych w wodzie. Większość z preparatów ma dodatek aromatów np. pomarańczowego lub cytrynowego, dzięki czemu napój jest przyjemny w smaku również dla dzieci. Po gotowe elektrolity powinni również sięgnąć sportowcy i osoby prowadzące bardzo ciężkie i wyczerpujące treningi. Osoby mające problem z przewlekłym niedoborem elektrolitów powinny przyjrzeć się swojej diecie. Codzienny jadłospis warto uzupełnić o produkty będące bogatym źródłem pierwiastków. Elektrolity znajdziemy m.in. w pomidorach, bananach, ziemniakach, nabiale, produktach ziarnistych, dyni, migdałach, bezalkoholowym pszenicznym piwie. 

Warto wiedzieć: Jakie są najlepsze sposoby na nawodnienie organizmu?


A: Emilia Kruszewska
Z: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

  1. M. Jarosz i in., Woda i elektrolity, Normy Żywienia Nowelizacja IZZ, 2012, str. 143-151.


Wybór redakcji

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w polityce prywatności.

Zamknij