Potas
(29)
Działanie potasu
Potas występuje głównie we wnętrzu komórek. We krwi można znaleźć go tylko w niewielkich ilościach. Nie oznacza to jednak, że nie pełni on ważnych funkcji w organizmie. Co więcej, stan takiej równowagi jest konieczny, aby zachować możliwość reagowania, kiedy zachodzi taka potrzeba. Pod wpływem bodźców ze strony układu nerwowego dochodzi do wymiany – jony sodu wchodzą do środka komórki, zaś potasu wychodzą na zewnątrz. Pobudzony fragment pełni swoje funkcje, które mogą być różne w zależności od budowy i lokalizacji – komórki układu nerwowego przekazują impuls, serce może się kurczyć i zapewnia przepływ krwi, a mięśnie szkieletowe – płynny ruch.
Potas ma też znaczenie w metabolizmie innych składników odżywczych. Duże ilości tego pierwiastka sprawiają, że zwiększa się produkcja glikogenu przez wątrobę, co zapewnia „rezerwę” energii dla całego organizmu. Potas pobudza także tworzenie białek, bierze udział w wielu procesach enzymatycznych oraz wpływa na gospodarkę wodną i kwasowo-zasadową ustroju.
Zapotrzebowanie na potas – konsekwencje nadmiaru i niedoboru
Potas należy do makroelementów, czyli składników mineralnych niezwykle potrzebnych dla prawidłowego działania organizmu. W ciągu doby należy dostarczać ponad 100 mg każdego z pierwiastków należących do tej grupy. W przypadku potasu jest to 3500 mg. Niedobory występują najczęściej w przebiegu różnych chorób, czyli:
-
przewlekłych biegunek i wymiotów,
-
niektórych chorób nerek,
-
marskości wątroby z wodobrzuszem,
-
choroby układu krążenia,
-
cukrzycy,
oraz jako skutek uboczny podawania niektórych leków, np.:
-
leków moczopędnych,
-
produktów glikokortykosteroidowych,
-
glikozydów nasercowych.
Uzupełnianie braków potasu jest niezwykle ważne, gdyż mogą one prowadzić do zaburzeń przewodzenia nerwowego i nieprawidłowej kurczliwości mięśnia sercowego. Pierwiastek ten występuje głównie w wodzie, owocach, takich jak banany, cytrusy, śliwki czy morele, oraz w warzywach, np. pomidorach, ziemniakach lub jarmużu. Także w produktach zbożowych, np. kasza gryczana i jęczmienna, pieczywo żytnie, oraz w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, choćby w mleku. Niekiedy zbilansowana dieta nie wystarcza, wtedy warto suplementować potas. Producenci oferują szeroki wybór preparatów zawierających ten pierwiastek w różnych postaciach:
-
w tabletkach: Solgar Potas, tabletki, 100 szt. i Naturell Potas Organiczny, tabletki, 100 szt.
-
w tabletkach o zmodyfikowanym uwalnianiu: DOZ Product Potas, tabletki powlekane, 100 szt. i Potazek, kapsułki o zmodyfikowanym uwalnianiu, 100 szt.
-
w preparatach łączonych: Polomag K+, tabletki, 90 szt oraz Max Potas, 333 mg, kapsułki, 60 szt. (Colfarm)
-
w kapsułkach: Katelin + SR, kapsułki, 100 szt. lub Swanson Cytrynian Potasu, kapsułki, 120 szt.
Warto pamiętać, że nadmiar potasu może być równie szkodliwy co jego niedobór. Zbyt wysokie stężenie tego makroelementu w skrajnych przypadkach może prowadzić do porażenia mięśni, a nawet zatrzymania pracy serca i nagłego zgonu. Zachować należy szczególną ostrożność, jeżeli cierpimy na niewydolność nerek, chorobę Addisona oraz przy zaburzeniach metabolizmu (kwasicy i śpiączce cukrzycowej), ciężkim odwodnieniu, a także kiedy stosujemy leki moczopędne oszczędzające potas. W tych sytuacjach konieczna jest konsultacja z lekarzem, który zadecyduje o kontynuowaniu lub przerwaniu terapii oraz wybierze odpowiedni preparat.
