Wirus HIV – jak dochodzi do zakażenia?

Spis treści

1. Czym jest wirus HIV?
2. Wirus HIV a AIDS
3. W jaki sposób dochodzi do zakażenia wirusem HIV?
4. Jakie badania wykrywają zakażenie wirusem HIV? 
5. Jak można uniknąć zakażenia wirusem HIV?

Wirusa HIV wyizolowano w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Zanim to się stało, zaobserwowano kilkaset przypadków zachorowań, w tym zgonów. Początkowo twierdzono, że na infekcję narażeni są tylko homoseksualni mężczyźni. W niedługim czasie udało się jednak ustalić jeszcze inne drogi zakażenia, co było podstawą do porzucenia wcześniej przyjętych wniosków. Mimo że badania nad wirusem HIV trwają od wielu lat, nadal nie udało się opracować najskuteczniejszej metody zapobiegania, czyli szczepionki. Zaobserwowano jednak, że podejmowane od lat inne działania profilaktyczne zaczynają przynosić istotne efekty.

CZYM JEST WIRUS HIV?

Wirus HIV, czyli ludzki wirus niedoboru odporności, należy do rodziny retrowirusów. Ma on kształt kulisty, a jego średnica nie przekracza 150 nm. Ma otoczkę lipoproteinową, której zadaniem jest ochrona kapsydu zawierającego materiał genetyczny patogenu. Wirus HIV w organizmie człowieka atakuje komórki układu odpornościowego. Dochodzi do odwrotnej transkrypcji wirusowego RNA na dwuniciowe DNA. Tym samym możliwa jest integracja z genomem człowieka.

Jest wysoce prawdopodobne, że wirus HIV przeniósł się na człowieka z małp. Miało to miejsce około 100 lat temu. Gdy przemieszczanie się ludności na świecie stało się łatwiejsze, patogen ten przedostał się w inne części świata.

Wyróżnia się dwa typy wirusa HIV:

• HIV-1,

• HIV-2.

Różnice między nimi utrzymują się na poziomie genetycznym oraz antygenowym. Ponadto każdy z nich ma jeszcze podtypy. W różnych częściach świata dominuje inny rodzaj wirusa HIV.

Przeczytaj również: Kurzajka - czym jest i jak można się jej pozbyć domowymi sposobami?

WIRUS HIV A AIDS

Wirus HIV nie jest tym samym, co AIDS. Pierwszy z nich jest patogenem, drugi jest chorobą, do której rozwoju on prowadzi. Okres, który mija od kontaktu z drobnoustrojem do momentu wystąpienia objawów, zwykle trwa kilka lat (średnio 8–10 lat). W tym czasie wirus HIV replikuje się w organizmie człowieka i stopniowo uszkadza układ immunologiczny.

Kup w aptece: Środki na odporność

Zakażenie wirusem HIV u człowieka przebiega w 3 etapach. Pierwszym z nich jest choroba retrowirusowa. Jej objawy pojawiają się do 8 tygodni od kontaktu z patogenem. Przypominają dolegliwości, które występują przy mononukleozie zakaźnej. Utrzymują się one przez około 14 dni.

Następnie zakażenie wirusem HIV przechodzi w fazę bezobjawową. W jej końcowym etapie dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych i śledziony. Zwiększa się też podatność na różnego rodzaju infekcje, które mają łagodny przebieg. W wyniku znacznego osłabienia odporności rozwijają się choroby wskaźnikowe AIDS. Są to m.in.: nawracające zapalenia płuc, kandydoza układu pokarmowego, przewlekłe owrzodzenia skóry i błon śluzowych oraz nowotwory (np. chłoniaki).

Przeczytaj także: Choroby wirusowe – czym są, jakie dają objawy i jak je leczyć?

W JAKI SPOSÓB DOCHODZI DO ZAKAŻENIA WIRUSEM HIV?

Materiałem zakaźnym jest krew i wydzieliny, w których jest obecny patogen. Do zakażenia wirusem HIV może dojść na kilka sposobów. Są to przede wszystkim kontakty seksualne bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy z osobą, która jest jego nosicielem. Ryzyko jest wysokie przy każdego rodzaju stosunku: oralnym, waginalnym i analnym.

Sprawdź ofertę: Prezerwatywy

Do zakażenia wirusem HIV może dojść poprzez używanie tych samych igieł. Dotyczy to głównie osób zażywających narkotyki drogą dożylną. Ponadto infekcja jest możliwa w trakcie procedur medycznych, w czasie których przetaczana jest krew lub preparaty krwiopochodne. Zdarza się to niezwykle rzadko, ponieważ są one dokładnie badane przed podaniem ich pacjentowi.

Kolejną drogą zakażenia wirusem HIV jest przeniesienie patogenu z kobiety na jej dziecko. Może to mieć miejsce w czasie ciąży, porodu lub podczas karmienia piersią. Dlatego u każdej ciężarnej wykonuje się badania w kierunku wirusa HIV i w razie potrzeby podejmuje stosowne działania profilaktyczne.

JAKIE BADANIA WYKRYWAJĄ ZAKAŻENIE WIRUSEM HIV? 

Diagnostyka wirusa HIV opiera się na badaniu serologicznym. U pacjenta pobiera się niewielką próbkę krwi, którą następnie analizuje się pod kątem obecności przeciwciał anty-HIV lub antygenu p24. Możliwe jest także wykonanie testu metodą RT PCR, w czasie której wykrywany jest materiał genetyczny wirusa w surowicy krwi. Badania na HIV można wykonać anonimowo.

JAK MOŻNA UNIKNĄĆ ZAKAŻENIA WIRUSEM HIV?

Od początku epidemii do 2014 roku w Polsce stwierdzono 18204 przypadków zakażenia wirusem HIV. Szacuje się jednak, że jest ich nawet 2 razy więcej. Polska jest jednym z krajów o najwyższym wskaźniku osób, które nie są świadome bycia nosicielem wirusa HIV.

Zakażeniu wirusem HIV można zapobiegać. Przede wszystkim wskazane jest unikanie przygodnych kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia. Istnieją także specjalne programy dla osób stosujących narkotyki. Mogą oni w specjalnych punktach wymienić igły i strzykawki na nowe. W placówkach medycznych stosuje się natomiast jednorazowy sprzęt medyczny.

Bibliografia