Biopsja – czym jest i kiedy trzeba ją wykonać?

Spis treści

1. Co to jest biopsja?
2. Jak przebiega zabieg biopsji tarczycy?
3. Powikłania i zalecenia po biopsji

Co to jest biopsja?

Wyniki biopsji pozwalają wykluczyć lub potwierdzić zwłaszcza zmiany o charakterze nowotworowym, ale nie tylko. Wskazaniem do wykonania tego badania są również różnego rodzaju zmiany wytwórcze, jak guzki, torbiele i cysty, powiększone węzły chłonne oraz niektóre zmiany skórne. Ponadto nierzadko pobiera się tkankę bezpośrednio z narządu. Do szerokiego grona takich zabiegów należą m.in. biopsja tarczycy, prostaty czy macicy. Zebrany materiał biologiczny w dalszym etapie badania zostaje poddany ocenie cytologicznej lub histopatologicznej przy użyciu specjalistycznych urządzeń optycznych i innych niezbędnych w rozpoznaniu tkanki aparatów. W zależności od sposobu dotarcia do podejrzanej tkanki wyróżnia się kilka rodzajów biopsji. Jedną z technik jest aspiracyjna biopsja cienkoigłowa (BAC), polegająca na pobraniu materiału komórkowego z podejrzanego miejsca za pomocą cienkiej igły. Odmianą tego typu biopsji jest aspiracyjna biopsja cienkoigłowa celowana (BACC), którą przeprowadza się pod kontrolą USG. Badanie może też zostać wykonane z użyciem większej igły – jest to biopsja gruboigłowa. Po wprowadzeniu do tkanki narzędzia uzyskuje się cylindryczny wycinek tkanki. 

Sprawdź także: Kiedy zrobić cytologię? przygotowanie, przebieg, wyniki

Inne rodzaje biopsji to:

• biopsja wycinająca, czyli pobranie całej podejrzanej tkanki z marginesem zdrowej tkanki; 

• biopsja wycinkowa, której istotą jest wycięcie fragmentu tkanki zmienionej chorobowo; 

• biopsja rysowa, polegająca na zdrapaniu części tkanki, zwykle w narządzie jamistym (tzw. biopsja macicy);

• biopsja mammotomiczna – jedna z innowacyjnych metod stosowana w przypadku diagnostyki zmian obecnych w piersi, procedura polega na pobraniu fragmentu tkanki przy pomocy igły wprowadzonej w ruch rotacyjny wokół własnej osi.

Kup w aptece: Witaminy i minerały

Jak przebiega zabieg biopsji tarczycy?

Biopsja tarczycy jest wskazana zwłaszcza wtedy, gdy zostanie wykryta obecność co najmniej jednego guzka w obrębie jej miąższu, również w badaniu palpacyjnym. Przesłanką do przeprowadzenia biopsji są ponadto m.in.: bolesny ucisk w okolicach szyi, obrzęk, powiększone węzły chłonne niezwiązane z infekcją czy kłopoty z przełykaniem. Biopsja może też być wykonana w celu opróżnienia istniejących torbieli z nagromadzonego w nich płynu. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Na wizytę warto jednak zdjąć biżuterię z szyi i kolczyki, a także założyć wygodną odzież, zapewniającą lekarzowi komfortowy dostęp do badanej okolicy ciała. Dobrze jest poza tym wziąć do gabinetu dotychczasową dokumentację medyczną. Biopsja guzka tarczycy trwa 10–15 minut i jest niemal bezbolesna, poza uczuciem lekkiego ukłucia podczas wprowadzania igły. W trakcie pobierania podejrzanej tkanki leży się płasko na plecach z głową odchyloną do tyłu, nie mówi się i nie przełyka śliny. Przed rozpoczęciem zabiegu miejsce zabiegowe zostaje zdezynfekowane. Wyniki biopsji tarczycy dostępne są w ciągu ok. 14 dni.

Przeczytaj więcej: Ile czeka się na wyniki biopsji tarczycy?

Powikłania i zalecenia po biopsji

Powikłania po biopsji tarczycy czy innej okolicy zdarzają się rzadko. Do powszechnych i zarazem niegroźnych reakcji, które stanowią konsekwencję wprowadzenia igły i przerwania ciągłości skóry, zaliczają się najczęściej niewielki siniak i lekki dyskomfort uciskowy. Na bardziej dokuczliwe reakcje ze strony miejsca zabiegowego narażone są osoby obciążone np. atopowym zapaleniem skóry czy cukrzycą. Poważniejsze i jednocześnie rzadko spotykane powikłania pozabiegowe obejmują m.in. krwotok, krwiak, infekcje czy porażenie nerwu krtaniowego wstecznego w przypadku biopsji tarczycy. W zależności od rodzaju badania zalecenia pozabiegowe mogą być różne. Zwykle po kilkunastu minutach od zakończenia biopsji tarczycy można wrócić do normalnej aktywności. Z kolei biopsja mammotomiczna wymaga innego postępowania. Po zabiegu zaleca się odpoczynek i unikanie intensywnego wysiłku fizycznego przez 2–3 dni. Ranę poleca się zabezpieczyć opatrunkiem uciskowym przez najbliższą dobę i unikać przemywania go wodą z mydłem. Biopsja stercza natomiast wiąże się z ograniczeniami przede wszystkim aktywności ruchowej i pielęgnacji krocza. Przeciwwskazane przez najbliższe dni są szczególnie jazda na rowerze oraz gorące kąpiele.

Sprawdź ofertę: Apteczki i materiały opatrunkowe

Bibliografia