Zapalenie okołoustne (dermatoza okołoustna, perioral dermatitis) to stosunkowo częsta choroba dermatologiczna, o dość typowych objawach klinicznych. Jakie są przyczyny okołoustnego zapalenia i czym możemy leczyć to schorzenie skóry? Dowiedzmy się więcej na ten temat.
Spis treści:
- Czym jest zapalenie okołoustne (perioral dermatitis)?
- Okołoustne zapalenie skóry – przyczyny
- Jak rozpoznać zapalenie okołoustne? Objawy
- Zapalenie okołoustne – leczenie
- Zapalenie okołoustne – warto wiedzieć
Zapalenie okołoustne jest przewlekłym schorzeniem skóry, które po raz pierwszy zostało opisane w 1964 roku przez Mihan i Ayres. Dermatoza ta istotnie częściej występuje u młodych kobiet i niekiedy zdarza się, że jest oporna na stosowane leczenie zewnętrzne.
W skórze dotkniętej tym schorzeniem obserwuje się przerost gruczołów łojowych (podobnie jak w trądziku różowatym), a także nacieki komórek zapalnych wokół naczyń krwionośnych skóry i mieszków włosowych.
Okołoustne zapalenie skóry należy różnicować z łojotokowym zapaleniem skóry, kontaktowym zapaleniem skóry, a także – w zależności od przyjętych kryteriów – z trądzikiem różowatym. Rozpoznanie stawiane jest najczęściej na podstawie obrazu klinicznego, jednak w wątpliwych przypadkach, które nie reagują na leczenie, lekarz może zaproponować wykonanie badania histopatologicznego wycinka skóry.
Czytaj także: Łojotokowe zapalenie skóry
Nie jest znana jedna, konkretna przyczyna występowania okołoustnego zapalenia skóry. Zauważono jednak, że istnieją pewne sytuacje, po których częściej pojawia się to schorzenie, a należy do nich przede wszystkim:
-
długotrwałe stosowanie glikokortykosteroidów (sterydów) miejscowo,
-
stosowanie niektórych środków drażniących, co może spowodować wystąpienie objawów perioral dermatitis,
-
stosowanie fizycznych filtrów przeciwsłonecznych,
-
stosowanie past z zawartością związków fluoru,
-
ekspozycja na promieniowanie UV, która również może prowadzić do zaostrzeń.
Jak objawia się zapalenie okołoustne? Typowe symptomy tej dermatozy to pojawienie się na skórze wokół ust grudek i krostek na rumieniowym podłożu (czyli na tle zaczerwienionej skóry). Grudki to wykwity skórne wyniosłe ponad poziom skóry, różniące się od otoczenia spoistością; podczas gdy krostki to również wykwity wyniosłe ponad poziom skóry, ale wypełnione żółtą treścią ropną. Dość typowe w obrazie klinicznym okołoustnego zapalenia skóry jest to, że skóra, która sąsiaduje z czerwienią wargową jest wolna od wykwitów. Bywa też tak, że zmiany skórne pojawiają się w innym miejscu na twarzy – na przykład w okolicy oczodołowej. Pacjentki oprócz zmian, często zgłaszają też pieczenie i dyskomfort w obrębie skóry twarzy i jej świąd.
Czytaj także: Zajady – przyczyna i leczenie nadżerek warg
Podstawą leczenia okołoustnego zapalenia skóry jest wyeliminowanie czynników drażniących, które mogły przyczynić się do pojawienia wykwitów. Ważne jest zaprzestanie stosowania kremów i maści ze sterydami na twarz. Poniżej znajdziemy opis najważniejszych substancji stosowanych w leczeniu perioral dermatitis.
Leki na zapalenie okołoustne
Lekami, które są często stosowane w leczeniu okołoustnego zapalenia skóry są inhibitory kalcyneuryny w postaci zewnętrznej – kremu lub maści. Do inhibitorów kalcyneuryny zaliczamy pimekrolimus i takrolimus. Substancje te działają poprzez wyciszenie odpowiedzi immunologicznej w skórze – mogą bowiem wpływać na komórki odpornościowe (między innymi hamować ich namnażanie się, a także ograniczać uwalnianie mediatorów stanu zapalnego). Leki te stosuje się także w terapii miejscowej w przypadku atopowego zapalenia skóry (AZS). W poważniejszym przebiegu okołoustnego zapalenia skóry konieczne może być również przyjmowanie antybiotyków – głównie tetracyklin.
Jakie kosmetyki mogą pomóc przy zapaleniu okołoustnym?
W łagodnych przypadkach perioral dermatitis może wystarczyć samo stosowanie preparatów pielęgnacyjnych – emolientów. Są to produkty (dermokosmetyki), zawierające substancje regenerujące i nawilżające skórę, dotkniętą stanem zapalnym.
Czytaj także: Jak działają emolienty?
Oto najczęściej zadawane lekarzom pytania na temat zapalenia okołoustnego.
Czy zapalenie okołoustne u dzieci przebiega inaczej niż u dorosłych?
Jak pokazują dane statystyczne, ok. 7% przypadków okołoustnego zapalenie skóry dotyczy dzieci. Uważa się, że oprócz standardowych czynników wywołujących to schorzenie, u dzieci dużą rolę odgrywają też sterydy przyjmowane wziewnie. Obraz kliniczny przypomina przebieg choroby u osób dorosłych.
Zapalenie okołoustne a trądzik różowaty – czy można je ze sobą pomylić?
Typowy trądzik różowaty zajmuje bardziej centralną część twarzy (a nie tylko okolice okołoustne), jednak w jego postaci grudkowo-krostkowej, zmiany skórne przypominają te w przebiegu perioral dermatitis. Z tego względu niektórzy badacze uważają, że perioral dermatitis jest wariantem trądziku różowatego, nie zaś odrębną jednostką chorobową. Nie ma jednak jasnego stanowiska w tej sprawie.
Czy zapalenie okołoustne da się w pełni wyleczyć?
Zapalenie okołoustne jest chorobą wyleczalną. Choć czasami leczenie trwa kilka miesięcy, to jednak dzięki wyeliminowaniu czynników drażniących i zastosowaniu zalecanej przez lekarza terapii, można trwale je wyleczyć.
Podsumowując, zapalenie okołoustne to powszechna dolegliwość, która wymaga odpowiedniego leczenia. Z problemem okołoustnego zapalenia skóry najlepiej jest wybrać się do lekarza specjalisty – dermatologa, który po obejrzeniu skóry, zaleci odpowiednią terapię.
