Żołądek to kluczowy narząd przewodu pokarmowego, łączący przełyk z dwunastnicą. Zlokalizowany jest w jamie brzusznej, w lewym podżebrzu, należącym do nadbrzusza. Zasadniczą funkcją żołądka jest trawienie – przy pomocy enzymów trawiennych – przede wszystkim białek oraz zapoczątkowanie trawienia tłuszczów i rozdrabnianie pokarmów, a także – przy pomocy kwasu solnego – dezaktywacja mikroorganizmów mogących zaatakować przewód pokarmowy. Co się dzieje, kiedy dochodzi do stanu zapalnego żołądka? Sprawdźmy!
Spis treści:
- Jak rozpoznać zapalenie żołądka? Objawy
- Rodzaje stanów zapalnych żołądka
- Zapalenie żołądka – przyczyny
- Zapalenie żołądka – leczenie
- Zapalenie żołądka – dieta
- Ile trwa zapalenie żołądka?
- Zapalenie żołądka – warto wiedzieć
Jak rozpoznać zapalenie żołądka? Objawy
Do zapalenia żołądka dochodzi, kiedy uszkodzona zostaje błona śluzowa, pokrywająca ten narząd. W łagodnych przypadkach może przebiegać w sposób bezobjawowy, jednakże najczęściej powoduje takie dolegliwości jak: ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty, uczucie szybkiej pełności po spożyciu posiłku.
W niektórych typach zapalenia błony śluzowej żołądka może dojść do pojawienia się krwi w wymiocinach (o fusowatym wyglądzie). Zapalenie żołądka może prowadzić również do niedokrwistości z niedoboru żelaza, a co za tym idzie do uczucia osłabienia, przemęczenia, zmniejszonej tolerancji wysiłku czy blednięcia powłok skórnych.
Przeczytaj: Żołądek bez tajemnic
Rodzaje stanów zapalnych żołądka
Definicja zapalenia żołądka obejmuje wszystkie choroby, w który dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej żołądka, będącej jego najbardziej wewnętrzną warstwą. Najczęściej termin ten obejmuje zapalenia wywołane przez zakażenia, np. bakterią Helicobacter pylori, ale może również oznaczać choroby o podłożu autoimmunologicznym, występujące na skutek uszkodzenia błony śluzowej poprzez stosowanie leków (np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych, cytostatyków), spożywanie alkoholu, ale również przez zarzucanie żółci z dwunastnicy czy inne mechaniczne uszkodzenia.
Zapalenie żołądka – przyczyny
Za najczęstszą przyczynę ostrego zapalenia błony śluzowej żołądka w naszym kraju uważa się zakażenie wywołane przez Helicobacter pylori, do którego dochodzi drogą pokarmową. Skutkuje to zwiększeniem wydzielania kwasu solnego oraz może prowadzić do powstania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a w bardziej odległym czasie nawet do nowotworów żołądka i dwunastnicy.
Przeczytaj: Skuteczne zioła na nadkwasotę żołądka
Zapalenie żołądka – leczenie
W leczeniu zapalenia żołądka kluczową rolę odgrywa identyfikacja czynnika sprawczego, dlatego jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, należy udać się do lekarza, który wdroży stosowne leczenie. Jeżeli mamy do czynienia z zapaleniem błony śluzowej żołądka wywołanym zakażeniem Helicobacter pylori, to w leczeniu stosuje się leki prowadzące do eradykacji ww. bakterii – najczęściej jest to tzw. terapia trójlekowa lub poczwórna (czterolekowa).
W pozostałych przypadkach kluczową rolę odgrywa eliminacja czynników drażniących błonę śluzową, co oznacza np. odstawienie leków powodujących objawy.
Leki i inne preparaty apteczne
Leczenie zapalenia błony śluzowej żołądka powinno być zaordynowane i prowadzone przez doświadczonego lekarza. Wybór odpowiedniej strategii leczenia koreluje ze stanem pacjenta oraz potencjalną przyczyną powodującą objawy. Wśród stosowanych leków są między innymi preparaty blokujące wytwarzanie kwasu solnego, podwyższające pH żołądka, antybiotyki, leki prokinetyczne. Z kolei w leczeniu autoimmunologicznego zapalenia błony śluzowej żołądka prowadzi się suplementację witaminy B12. Większość leków stosowana w leczeniu zapalenia błony śluzowej żołądka jest wydawana na receptę.
domowe sposoby na zapalenie żołądka
Nie istnieją skuteczne metody niefarmakologiczne leczące zapalenie błony śluzowej żołądka, jednakże objawy da się złagodzić stosując odpowiednie zalecenia dietetyczne i unikając czynników wywołujących objawy. W każdym przypadku należy pamiętać, że pełne wyleczenie możliwe jest tylko po wdrożeniu odpowiedniej farmakoterapii.
probiotyki na zapalenie żołądka
Probiotyki mogą mieć korzystny wpływ na skuteczność eradykacji H. pylori. Według badań w innych sytuacjach nie mają one wskazania w leczeniu zapalenia żołądka i nie są ujęte w wytycznych leczenia tej choroby.
Zapalenie żołądka – dieta
Zaleca się regularne spożywanie 5-6 posiłków dziennie, z unikaniem w diecie potraw wywołujących lub nasilających dolegliwości. Dieta powinna być lekkostrawna oraz prawidłowo zbilansowana. Należy spożywać posiłki powoli oraz w spokojnych warunkach.
Co jeść przy zapaleniu żołądka?
Do zalecanych składników diety należą:
-
produkty zbożowe – pieczywo razowe, jasne, kasze, ryż makarony,
-
mleczne produkty – takie jak kefir, jogurty naturalne, twarogi,
-
chude mięsa i wędliny,
-
chude ryby – dorsz, okoń, sandacz,
-
warzywa i owoce, z wyłączeniem tych podanych poniżej.
Czego nie jeść przy zapaleniu żołądka?
Zaleca się ograniczenie w diecie produktów i potraw, które powodują nasilone wydzielanie soków żołądkowych, takich jak produkty kwaśne oraz te o dużej zawartości błonnika. Są to:
-
warzywa: pomidory, cebula, szparagi, karczochy, warzywa strączkowe,
-
niektóre kwaśne owoce: cytryny, grejpfruty, pomarańcze, mandarynki,
-
kawa, herbata, mięta
-
alkohol, zwłaszcza niskoprocentowy.
Ile trwa zapalenie żołądka?
W zależności od czynnika, który spowodował zapalenie żołądka, a także stosowania leków i diety długość trwania zapalenia jest różna i waha się od kilku dni do nawet lat (przy nieprawidłowym leczeniu i niestosowaniu diety). Choroba może przebiegać z epizodami zaostrzeń dolegliwości.
Przeczytaj: Refluks żołądka
Zapalenie żołądka – warto wiedzieć
W populacji dorosłych nawet 80% osób jest zakażone bakterią Helicobacter Pylori. Nie oznacza to jednak, że u wszystkich rozwinie się zapalenie żołądka i choroba wrzodowa.
Pacjenci cierpiący na zapalenie żołądka maja wiele pytań, oto najczęstsze z nich:
Kisiel nie jest zabroniony do spożywania w zapaleniu żołądka, ale również nie łagodzi objawów choroby.
Zapalenie dwunastnicy często współwystępuje przy zapaleniu żołądka. Objawy i postępowanie w tych dwóch jednostkach chorobowych są podobne.
Zielona herbata pobudza wydzielanie soków trawiennych, więc należy ją ograniczyć, aby nie doszło do nasilenia dolegliwości zapalenia żołądka.
Bibliografia
Dąbrowski A. (2016), Zapalenie błony śluzowej żołądka spowodowane zakażeniem Helicobacter pylori w ujęciu światowego konsensusu z Kioto, Medycyna Praktyczna, nr 1, s. 63-67.
Szajewska H. (2021), Rola probiotyków w profilaktyce i leczeniu chorób przewodu pokarmowego według aktualnych wytycznych, Medycyna Praktyczna, nr 1, s. 44–53.
