Koenzym Q10 to związek, który śmiało możemy nazwać super bohaterem. Od niego bowiem zależy nienaganne funkcjonowanie naszego organizmu, ponieważ uczestniczy w wytwarzaniu energii niezbędnej wszystkim komórkom.
- Co to jest koenzym Q10?
- Rola koenzymu Q10 w organizmie
- Kto powinien suplementować koenzym Q10? Na co pomaga?
- Jak stosować suplementy z koenzymem q10? Dawkowanie
- Kiedy nie można stosować suplementów z koenzymem Q10?
Koenzym Q10 nazywany jest ubidekarenonem lub ubichinonem, a także witaminą Q (choć tak naprawdę witaminą nie jest), chemicznie to 2,3-dimetoksy-5-metylo-6-poliizoprenylo-1,4-benzochinon, a budową jest zbliżony np. do witaminy E. Wytwarzany jest w naszym organizmie z fenyloalaniny, tyrozyny i metioniny, czyli aminokwasów dostarczanych z pożywieniem, przy udziale witamin z grupy B, składników mineralnych, m.in. magnezu i wapnia oraz pierwiastków śladowych, np. fluoru. Na jego efektywna syntezę wpływa również kwas foliowy i pantotenowy. Najwyższe stężenie osiąga w komórkach serca, nerek i wątroby.
Najprościej rzecz ujmując koenzym Q10 uczestniczy w przemianie energii dostarczanej w postaci pożywienia w energię komórkową. To dzięki niemu energia powstaje i dociera do komórek. Ponadto uczestniczy on w replikacji i naprawie DNA komórkowego, czyli banku informacji genetycznej. Ogromne znaczenie dla organizmu mają również silne właściwości antyoksydacyjne ubichinolu. Zmiata wolne rodniki i szkodliwe metabolity, chroni również przed utlenianiem witaminę E. Spowalnia procesy starzenia organizmu. Dowiedziono, że w wyniku poprawy metabolizmu energetycznego i zwiększeniu siły serca na skutek suplementacji koenzymem Q10, spadła potrzeba leczenia szpitalnego i śmiertelność u pacjentów kardiologicznych. Poprzez korzystny wpływ na przemiany lipidów i glikemię, odgrywa znaczącą rolę w terapii cukrzycy i hipercholesterolemii.
Wykazano również, że koenzym Q10 wpływa pozytywnie na płodność mężczyzn, zwiększając ruchliwość plemników. Ze względu na właściwości aktywowania układu immunologicznego oraz wspierania procesów regeneracji tkanek ubichinon znalazł również zastosowanie w leczeniu chorób przyzębia i w zaburzeniach odporności – wspiera organizm w walce z zakażeniami bakteryjnym, wirusowymi i pasożytniczymi.
Nie bez znaczenia jest jego rola w opóźnianiu starzenia się skóry. Jest wykorzystywany w kosmetykach anti aging, dobrze przenika w głąb naskórka, a poprzez działanie antyrodnikowe chroni kolagen, pozwalając zachować elastyczną, gładką skórę.
Niestety wraz z wiekiem zdolność do syntezy ubichinonu spada. 40-latkowie mogą go mieć nawet 25% mniej niż osoby w wieku 20 lat i jest to już poziom niedoboru. Przyczyną niedoboru może być również niewłaściwa dieta, niedożywienie, głodzenie się, spożywanie alkoholu oraz promieniowanie jonizujące. Zbyt mało koenzymu Q10 będą miały osoby przyjmujące określone grupy leków, np. leki przeciwnowotworowe i obniżające poziom cholesterolu z grupy statyn. Zwiększone zapotrzebowanie na ubichinon posiadają osoby intensywnie uprawiające sport, a także pacjenci kardiologiczni, chorujący na nadciśnienie i choroby neurodegeneracyjne.
Choć koenzym Q10 to nie jest lek, to ogromna liczba badań wskazuje, że suplementacja ubichinonem lub jego aktywną formą, jaką jest ubichinol, może przynieść korzyści u pacjentów z: cukrzycą, przewlekłymi stanami zapalnymi, chorobami autoimmunologicznymi (np. Hashimoto), zespołem przewlekłego zmęczenia i metabolicznym, nawracającymi infekcjami, autyzmem, chorobami nowotworowymi, zaburzeniami płodności, schorzeniami neurodegeneracyjnymi (m.in. choroba Alzheimera i Parkinsona), miopatiami i fibromialgiami oraz nawracającymi infekcjami (również grzybiczymi), a także migrenami i paradontozą. Bez wątpienia jest zalecany zarówno jako wsparcie leczenia, jak również w profilaktyce zmian związanych z procesem starzenia.
Sprawdź: Witaminy i minerały na aptelii
Suplementów z koenzymem Q10 jest bardzo wiele. Jaki preparat wybrać i jaka dzienna dawka będzie właściwa? Przede wszystkim należy pamiętać, że koenzym najlepiej przyswaja się w „towarzystwie” tłuszczu. Warto zatem przyjmować go w trakcie lub tuż po posiłku. Z tego samego powodu istotna jest również forma preparatu – najlepsze będą miękkie kapsułki żelowe, w których koenzym Q10 jest zawieszony w lecytynie sojowej. Za lepiej przyswajalną formę koenzymu uznaje się ubichinol i choć jego preparaty są zazwyczaj droższe, to warto się na nie zdecydować szczególnie gdy zależy nam na szybszym uzupełnieniu niedoboru. Dobór dawki koenzymu jest zależy od wskazań, a dawka dzienna mieści się w granicach 30 – 600 mg.
Koenzym Q10 jest uznany za nietoksyczny i bezpieczny, nawet przy długotrwałej suplementacji. Niezwykle rzadko obserwuje się łagodne dolegliwości gastryczne w postaci zmniejszonego apetytu, nudności czy biegunki. Czy są zatem jakieś przeciwwskazania do jego stosowania? Koenzym Q10 nie jest zalecany dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią, ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania w tych grupach. Pacjenci stosujący leki przeciwzakrzepowe, insulinę lub będący w trakcie chemioterapii w kwestii suplementacji koenzymu Q10 powinni zasięgnąć opinii lekarza.
Bibliografia
Prof. Dr med. A. Danysz, Koenzym Q10 i jego rola w lecznictwie, wyd.II, W-wa 2000
