Żelazo w ciąży – skutki niedoboru i suplementacja

Spis treści

1. Dlaczego żelazo w ciąży jest ważne?
2. Jakie jest zapotrzebowanie na żelazo w ciąży?
3. Niedobór żelaza w ciąży
4. Dieta bogata w żelazo w ciąży
5. Suplementacja żelaza w ciąży
6. Nadmiar żelaza w ciąży

W ciąży wzrasta zapotrzebowanie na wiele witamin i minerałów. Substancje odżywcze są potrzebne nie tylko organizmowi mamy, ale także dziecka. Dzięki nim może się ono prawidłowo rozwijać i funkcjonować.

Dlaczego żelazo w ciąży jest ważne?

Żelazo to pierwiastek, który w większości jest obecny w hemoglobinie. Dzięki niemu możliwy jest transport tlenu do wszystkich komórek ciała, a także usuwanie z nich dwutlenku węgla. Ponadto jest on składnikiem enzymów, dzięki którym zachodzą różnego rodzaju procesy życiowe. Żelazo bierze też udział w syntezie czerwonych krwinek, niektórych hormonów, neuroprzekaźników i DNA oraz wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego. Jego niedobór skutkuje szeregiem zaburzeń.

Żelazo w ciąży jest bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju płodu. Ma szczególne znaczenie przede wszystkim dla układu nerwowego. Pierwiastek ten jest transportowany z organizmu mamy do łożyska, a stamtąd do komórek dziecka.

Dowiedz się więcej: Słaba odporność – czym może być spowodowana? Jakie są jej konsekwencje?

Jakie jest zapotrzebowanie na żelazo w ciąży?

Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży jest wyższe niż przed zapłodnieniem. Wpływa na to zwiększenie objętości krwi, powiększenie się macicy, a także rozwój płodu, który również potrzebuje tego pierwiastka do prawidłowego funkcjonowania. Ciężarna powinna spożywać 27 mg żelaza na dobę.

Sprawdź także: Jak szybko uzupełnić niedobór żelaza?

Niedobór żelaza w ciąży

Niedobór żelaza w ciąży niesie za sobą konsekwencje zdrowotne dla mamy i dziecka. Niski poziom tego pierwiastka powoduje, że u ciężarnej rozwija się niedokrwistość. Rozpoznaje się ją, gdy poziom hemoglobiny spada poniżej 11 g/dL. Norma ta jest ustalona dla całego okresu ciąży.

Objawy niedoboru żelaza w ciąży to:

• zmęczenie,

• mniejsza tolerancja wysiłku,

• ogólne osłabienie,

• ból głowy,

• nadmierna senność,

• bladość skóry,

• pogorszenie kondycji włosów i ich nadmierne wypadanie,

• pogorszenie kondycji paznokci i ich łamliwość,

• pogorszenie koncentracji,

• zaburzenia pamięci,

• niepokój,

• duszność wysiłkowa,

• zawroty głowy,

• mroczki przed oczami,

• suchość skóry i błon śluzowych,

• kołatanie serca,

• pękanie kącików ust i tworzenie się tzw. zajadów,

• suchość skóry,

• spaczony apetyt.

Niedobór żelaza w ciąży może skutkować także obniżeniem odporności, a tym samym zwiększeniem podatności na infekcje. Dzieje się tak, ponieważ pierwiastek ten bierze udział w procesach odpornościowych.

Przeczytaj również: Co wypłukuje żelazo z organizmu?

Dieta bogata w żelazo w ciąży

Wyróżnia się:

• żelazo hemowe,

• żelazo niehemowe.

Źródłem pierwszego z nich są produkty pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej tego pierwiastka jest w mięsie wołowym, podrobach, jajach kurzych i rybach. Charakteryzuje się ono dobrą przyswajalnością.

Żelazo niehemowe jest obecne w produktach pochodzenia roślinnego. Obecne jest głównie w różnego rodzaju kaszach, orzechach, nasionach, zielonych warzywach liściastych i burakach. Niestety, ten rodzaj nie wchłania się zbyt dobrze z układu pokarmowego. Proces ten jest zaburzony przez białko roślinne. Można go wesprzeć poprzez mieszanie produktów roślinnych z tymi pochodzenia zwierzęcego lub jednoczesne spożywanie pokarmów bogatych w witaminę C i kwas foliowy.

Przyszła mama powinna pamiętać, że dieta jest jednym z ważniejszych elementów stylu życia. Musi być ona dobrze zbilansowana, mieć odpowiednią ilość kalorii i dostarczać wystarczającą ilość witamin i minerałów. Z jadłospisu trzeba wyeliminować produkty wysokoprzetworzone oraz bogate w cukier.

Suplementacja żelaza w ciąży

W niektórych przypadkach w ciąży wskazana jest dodatkowa suplementacja żelaza. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników preparaty powinny przyjmować wyłącznie te kobiety, u których w badaniach zostały stwierdzone niedobory tego pierwiastka. Dawka powinna wynosić 30 mg dziennie. Badania laboratoryjne krwi muszą być regularnie powtarzane. Przy niskim poziomie hemoglobiny lub ferrytyny lekarz zawsze powinien zdecydować o dodatkowej suplementacji żelaza.

Suplementacja żelaza w ciąży powinna przebiegać zgodnie z zaleceniami lekarza. Przyszła mama nie powinna samodzielnie zwiększać lub zmniejszać dawki. Aby preparat lepiej się wchłaniał, dobrze jest przyjmować go na czczo lub w obecności produktów bogatych w witaminę C.

Warto wiedzieć: Witaminy w ciąży - jakie, od kiedy i po co?

Nadmiar żelaza w ciąży

Nadmiar żelaza w ciąży może być szkodliwy. Dlatego nie jest zalecana dodatkowa suplementacja tego pierwiastka u wszystkich ciężarnych. Zbyt wysoki poziom wpływa negatywnie na przebieg ciąży. Wzrasta ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej oraz stanu przedrzucawkowego. Oba te stany stanowią zagrożenie dla dziecka. W ich wyniku może dojść do rozwoju wad wrodzonych, porodu przedwczesnego lub poronienia.

Bibliografia