Grzybica pochwy – kandydoza. Objawy, leczenie, zapobieganie

Spis treści:

1. Jakie są objawy grzybicy pochwy?
2. Jakie badania przy podejrzeniu grzybicy pochwy?
3. Leczenie kandydozy pochwy
4. Grzybica pochwy w ciąży – czemu tak często się zdarza?
5. Grzybica pochwy u dziewczynki (u dzieci i niemowląt)
6. Nawracająca grzybica pochwy
7. Jak zapobiegać nawrotom drożdżycy pochwy?

Infekcja drożdżakowa pochwy to infekcja wynikająca z nadmiernego wzrostu drożdżaków – grzybów z gatunku Candida albicans. U wielu kobiet naturalnie, fizjologiczne (nawet u 55%) grzyby te wchodzą w skład flory bakteryjnej pochwy i nie wywołują żadnych uporczywych, nieprzyjemnych objawów. Czasem wystarczy jednak tylko jeden czynnik, który zachwieje równowagę mikrobiomu pochwy i…  infekcja gotowa. Czynniki sprzyjające wystąpieniu grzybicy pochwy to m.in.:  

• ciąża,  
• miesiączka, 
• menopauza, 
• antybiotykoterapia, sterydoterapia,  
• obniżona odporność,  
• otyłość, 
• niekontrolowana lub źle prowadzona cukrzyca, choroba Cushinga,  
• wysoka aktywność seksualna,  
• nieprawidłowe nawyki higieniczne, noszenie nieprzewiewnej bielizny, wykonanej z włókien syntetycznych, 
• zabiegi chirurgiczne w obrębie narządu rodnego.  

Sprawdź oferty: Globulki dopochwowe, probiotyki ginekologiczne

Jakie są objawy grzybicy pochwy? 

Wiele kobiet zna objawy drożdżycy pochwy – nieprzyjemne swędzenie, pieczenie, białawe upławy. Inne symptomy grzybicy pochwy to:  

• ból podczas stosunku płciowego, 
• ból lub dyskomfort podczas oddawania moczu lub kąpieli,  
• podrażnienie, zaczerwienienie pochwy i sromu, 
• grudkowa wysypka okolicy sromu,  
• pęknięcia, mikroowrzodzenia,  
• obrzęk sromu.  

Grzybica pochwy –  najważniejsze informacje

Jak wygląda wydzielina z pochwy przy grzybicy? 

Wydzielina z pochwy przy grzybicy jest dość charakterystyczna – wodnista, homogenna lub biała, serowata (konsystencją przypomina twarożek) o kwaśnym lub neutralnym zapachu. Serowate, białe upławy, tak najczęściej określa się wydzielinę typową dla infekcji grzybiczej pochwy. 

Przeczytaj również: Pochwa, jak jest zbudowana, jakie są najczęstsze choroby pochwy?

Jakie badania przy podejrzeniu grzybicy pochwy? 

Przy podejrzeniu kandydozy pochwy przeprowadzenie szczegółowych badań zwykle nie jest wymagane. Diagnoza grzybicy zazwyczaj opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim, badaniu ginekologicznym oraz sprawdzeniu pH pochwy. W przypadku wątpliwości diagnostycznych, lekarz może pobrać również próbkę wydzieliny w celu jej obserwacji pod mikroskopem i/lub wykonania posiewu. U pacjentek z nawracającym zapaleniem sromu diagnostykę rozszerza się także o m.in. badania krwi, w celu wykluczenia cukrzycy czy niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza.  

Leczenie kandydozy pochwy 

Leczenie niepowikłanej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu opiera się na krótkim ogólnoustrojowym i/lub miejscowym stosowaniu leków o działaniu przeciwgrzybicznym. Wszystko zależne jest jednak od wyniku wywiadu chorobowego, nasilenia objawów, skuteczności wcześniejszych terapii, obecności ciąży lub faktu karmienia piersią. Większość infekcji drożdżakowych ustępuje w ciągu kilku dni, w zależności od ciężkości zakażenia i zastosowanego leczenia. 

Jeśli stosujesz leczenie dopochwowe i jesteś aktywna seksualnie, nie powinnaś uprawiać seksu, dopóki infekcja nie zostanie całkowicie wyleczona. Istnieje bowiem ryzyko zakażenia partnera, a poza tym leki przeciwgrzybicze mogą osłabiać skuteczność prezerwatyw i innych środków antykoncepcyjnych, wykonanych z lateksu.  

Leki na receptę na grzybicę pochwy 

Lekiem uważanym za pewien standardowy, „złoty środek” w leczeniu grzybicy pochwy i sromu jest flukonazol, który najczęściej przyjmuje się jednorazowo doustnie. Znajduje on również zastosowanie w leczeniu przewlekłej lub nawracającej kandydozy pochwy, jednak w takim przypadku terapia trwa dłużej. Innym, rzadziej przepisywanym lekiem na grzybicę pochwy na receptę jest nystatyna, która powinna być stosowana dopochwowo.  

Przeczytaj: Grzybica skóry głowy – objawy, leczenie, pielęgnacja

Leki bez recepty na grzybicę pochwy 

Na niepowikłane zakażenie grzybicze pochwy sprawdzą się leki w postaci kremów, maści czy globulek dopochwowych, zawierające w składzie natamycynę czy klotrimazol. Leczenie wspomóc mogą również probiotyki, zawierające w składzie szczepy bakterii Lactobacillus.  

Pamiętajmy jednak, że wiele innych stanów chorobowych – w szczególności takich jak bakteryjne zapalenie pochwy, rzęsistkowica (infekcja przenoszona drogą płciową) czy zapalenie skóry – może powodować objawy podobne do infekcji drożdżakowych, co utrudnia samodiagnozę. Jak wynika z badania opublikowanego w czasopiśmie Obstetrics & Gynecology, tylko około 34% kobiet, które zakupiły dostępne bez recepty leki przeciwgrzybicze, poprawnie zdiagnozowało u siebie infekcję grzybiczą. Przy każdym podejrzeniu infekcji intymnej zalecamy więc konsultację z lekarzem ginekologiem, co pozwoli uniknąć groźnych powikłań.  

Sprawdź: Jakie objawy daje zapalenie pochwy?

Grzybica pochwy w ciąży – czemu tak często się zdarza? 

Zarówno zwiększona kolonizacja drożdżakami, jak i infekcje grzybicze są spowodowane kilkoma czynnikami związanymi z ciążą, w tym zwiększonym poziomem estrogenu, obniżoną odpornością i zaburzoną tolerancją glukozy, która stanowi źródło pożywienia dla drożdży w wydzielinie z pochwy. Grzybica u ciężarnych najczęściej pojawia się podczas drugiego i trzeciego trymestru – w razie zaobserwowania u siebie jakichkolwiek niepokojących objawów należy pilnie zgłosić się do lekarza.  

Sprawdź oferty: Płyny do higieny intymnej

Grzybica pochwy u dziewczynki (u dzieci i niemowląt) 

Infekcje drożdżakowe mogą przytrafić się każdej dziewczynce. Jedną z przyczyn jest niedojrzałość stref intymnych, która sprzyja występowaniu różnego rodzaju zakażeń (środowisko pochwy u dziewczynek nie jest jeszcze dostatecznie kwaśne, aby zapobiegać infekcjom). U wielu dziewcząt daje się zaobserwować tendencję do występowania infekcji tuż przed miesiączką. Dzieje się tak ze względu na zmiany hormonalne. Inne możliwe przyczyny grzybiczej infekcji pochwy obejmują: 

• noszenie nieprzewiewnej bielizny, wykonanej ze sztucznych materiałów, 
• stosowanie perfumowanych produktów higienicznych, 
• niewłaściwa higiena stref intymnych,  
• długotrwała antybiotykoterapia,  
• niewłaściwie kontrolowana cukrzyca,  
• choroby o podłożu autoimmunologicznym.  

U niemowląt infekcja okolic intymnych często bywa spowodowana zbyt rzadkim zmienianiem pieluszek – grzybica bowiem z łatwością pojawia się na wilgotnej, ciepłej i podrażnionej skórze.  

Leczeniem grzybicy pochwy u dzieci zajmuje się pediatra lub ginekolog dziecięcy. Diagnoza nie wymaga pełnego badania ginekologicznego. 

Nawracająca grzybica pochwy 

O infekcji grzybiczej w postaci nawrotowej mówimy w chwili, gdy dochodzi do ponad czterech zakażeń w ciągu roku (które mogą mieć związek z leczeniem antybiotykami) lub trzech epizodach chorobowych w ciągu roku (niezwiązanych z antybiotykoterapią). Choć tego typu infekcje zwykle występują znacznie rzadziej, to jednak niektóre dane pokazują, że nawracające grzybice mogą dotyczyć nawet 8% kobiet w wieku rozrodczym. Przed rozpoczęciem leczenia często konieczne jest wykonanie wymazu z pochwy, aby określić gatunki grzybów, odpowiedzialne za tak częste infekcje.  

Ryzyko nawrotu jest większe u kobiet, które często przyjmują antybiotyki lub leki wpływające na odporność, chorują na cukrzycę, niedoczynność tarczycy, HIV, AIDS i/lub niewłaściwie dbają o swoją higienę intymną.   

Czytaj także: Jak prawidłowo dbać o higienę intymną po stosunku? Zasady higieny intymnej kobiet i mężczyzn po seksie

Kandydoza pochwy a leczenie partnera 

Infekcje drożdżakowe nie są uważane za choroby przenoszone drogą płciową i mogą wystąpić również u osób, które nigdy nie uprawiały seksu. Jak pokazują najnowsze rekomendacje, nie ma konieczności leczenia partnera, u którego nie występują objawy. Na czas infekcji i leczenia zaleca się jednak, aby powstrzymać się od współżycia. 

Jeśli u partnera pojawią się takie objawy jak świąd penisa, czerwone zmiany na prąciu, biały nalot pod napletkiem, zaczerwienienie napletka, ból podczas erekcji czy łuszczenie się naskórka – należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Leczenie grzybicy penisa zwykle opiera się na przyjmowaniu doustnych leków przeciwgrzybiczych.  

Drożdżyca pochwy a probiotyki 

Leczenie każdej infekcji intymnej, również tej grzybiczej, wesprzeć mogą specjalne probiotyki ginekologiczne (doustne i dopochwowe). Zawierają one w swoim składzie szczepy bakterii głównie z rodziny Lactobacillus, które zwalczają patogeny, pomagają utrzymać odpowiednie pH pochwy i odbudowują prawidłową florę bakteryjną. W pewnym stopniu działają również na uciążliwe objawy – redukują towarzyszący dyskomfort, ból czy pieczenie. Tego typu preparaty sprawdzą się również profilaktycznie u pań często korzystających z basenów, sauny czy jacuzzi.  

Przeczytaj: Suchość pochwy, jak sobie z nią radzić?

Jak zapobiegać nawrotom drożdżycy pochwy? 

Jak chronić się przed grzybicą pochwy? Przedstawiamy kilka pomocnych wskazówek.  

• Unikaj noszenia wkładek higienicznych, irygacji pochwy i zbyt częstego podmywania.  
• Noś przewiewną, bawełnianą bieliznę.  
• Nie korzystaj podczas kąpieli z gąbek, które mogą być siedliskiem bakterii. 
• Do wycierania okolic intymnych używaj osobnego ręcznika. 
• Pamiętaj o zbilansowanej diecie – unikaj cukrów prostych; zadbaj, aby w twoim codziennym jadłospisie znalazły się produkty nabiałowe i kiszonki.  

Bibliografia