Okres jesienno-zimowy to czas wzmożonej zapadalności na infekcje: przeziębienia, grypę i COVID-19. O tej porze roku nasilają się również objawy niektórych alergii. Odróżnienie od siebie poszczególnych zakażeń oraz symptomów uczuleń może być trudne, ponieważ część objawów jest wspólna dla każdej z chorób. A trafne postawienie diagnozy może mieć wpływ na sposób leczenia. Jak więc rozpoznać COVID-19, grypę, przeziębienie i alergię?
Spis treści:
- Jak odróżnić COVID-19 od grypy?
- Przeziębienie a COVID-19 – najważniejsze różnice
- Grypa, przeziębienie, COVID-19 – podobieństwa i różnice
- Jak wygląda leczenie?
- Alergia czy COVID-19 – jak rozpoznać różnice?
- Kiedy zgłosić się do lekarza?
Kaszel, gorączka, ból mięśni – niektóre objawy mogą być wspólne dla różnych infekcji wirusowych. Kluczowe w odróżnieniu, czy mamy do czynienia z COVID-19 czy grypą, może być nasilenie i specyfika symptomów. Na co warto zwrócić uwagę?
- Typowym objawem obu chorób jest suchy kaszel, jednak w przypadku COVID-19 może on prowadzić do duszności, czego zazwyczaj nie obserwuje się przy grypie.
- Zarówno grypa, jak i COVID-19 objawiają się bólem głowy, mięśni, gardła oraz zmęczeniem. Jednak przy grypie dolegliwości te są na ogół bardziej nasilone.
- W przypadku COVID-19 rzadko występuje nieżyt nosa (kichanie, katar), natomiast przy grypie objawy te mogą się pojawić, choć zwykle są łagodne.
- Charakterystycznym objawem COVID-19, który nie występuje przy grypie, są zaburzenia węchu i smaku.
Typowe objawy to nie jedyne różnice między COVID-19 a grypą. Różnice występują także w:
- Okresie zakaźności – jest dłuższy w przypadku COVID-19 niż grypy.
- Czasie inkubacji – COVID-19 charakteryzuje się dłuższym okresem inkubacji w porównaniu do grypy.
- Zakresie możliwych powikłań – choć zarówno po COVID-19, jak i po grypie stosunkowo często występują wtórne infekcje lub zaostrzenie chorób przewlekłych, COVID-19 może prowadzić do zaburzeń krzepnięcia, takich jak zakrzepy i zatory, czego nie obserwuje się po przebytej grypie.
Zmagając się z typowymi objawami infekcji, można zastanawiać się, czy są one wynikiem przeziębienia, czy COVID-19. Niektóre dolegliwości, takie jak bóle mięśniowo-stawowe czy zmęczenie, mogą być mylące, ponieważ występują w obu przypadkach. Jak można je odróżnić?
- Katar i kichanie: Typowe dla przeziębienia, praktycznie nieobecne w przebiegu COVID-19.
- Kaszel: W COVID-19 jest suchy i męczący, natomiast przy przeziębieniu częściej występuje kaszel mokry.
- Gorączka: W przypadku COVID-19 jest zwykle wysoka, podczas gdy w przebiegu przeziębienia pojawia się raczej stan podgorączkowy (temperatura poniżej 38°C).
- Początek objawów: Objawy przeziębienia rozwijają się stopniowo, podczas gdy COVID-19 charakteryzuje się bardziej gwałtownym początkiem.
Podobieństwa między COVID-19, przeziębieniem i grypą obejmują:
- Etiologię choroby: Wszystkie są wywoływane przez wirusy, choć różnego rodzaju.
- Drogę zakażenia: Wszystkie przenoszą się drogą kropelkową.
- Okres zakaźności: W przypadku każdej z tych infekcji zarażanie może rozpocząć się jeszcze przed wystąpieniem objawów.
|
Grypa
|
COVID-19
|
Przeziębienie
|
Kaszel
|
Suchy
|
Suchy
|
Jeśli w ogóle, raczej mokry
|
Gorączka
|
Wysoka
|
Wysoka
|
Brak lub stan podgorączkowy
|
Bóle mięśniowo-stawowe
|
Częste
|
Czasami
|
Czasami
|
Bóle głowy
|
Częste i silne
|
Czasami
|
Rzadko
|
Bóle gardła
|
Czasami
|
Czasami
|
Często
|
Duszności
|
Nie
|
Często
|
Nie
|
Katar
|
Rzadko
|
Rzadko
|
Często
|
Kichanie
|
Nie
|
Nie
|
Często
|
Zmęczenie
|
Często
|
Często
|
Czasami
|
Zaburzenia węchu i smaku
|
Nie
|
Tak
|
Nie
|
To, co odróżnia grypę i COVID-19 od przeziębienia, to dostępne możliwości zarówno profilaktyki, jak i leczenia. Przed przeziębieniem trudno się uchronić, natomiast w przypadku grypy i COVID-19 dostępne są szczepionki, które zmniejszają ryzyko zachorowania, a przede wszystkim ciężkiego przebiegu infekcji.
Zasadniczo infekcje wirusowe wymagają najczęściej leczenia objawowego, które polega na łagodzeniu dokuczliwych symptomów. W tym celu stosuje się m.in.:
Jednak w przypadku grypy i COVID-19 dostępne są również leki działające bezpośrednio na przyczynę infekcji, czyli wirusy.
- Grypa: Chorym o ciężkim przebiegu lub z dużym ryzykiem powikłań zaleca się leki zawierające oseltamiwir lub zanamiwir. Substancje te hamują namnażanie się wirusa grypy, a ich najwyższą skuteczność osiąga się, gdy leczenie zostanie rozpoczęte w ciągu dwóch dni od wystąpienia objawów.
- COVID-19: Namnażanie się koronawirusa hamuje lek zawierający nirmatrelwir i rytonawir. Choć jest dopuszczony do stosowania w Unii Europejskiej u pacjentów z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby, w Polsce jest obecnie niedostępny.
Cechą wspólną obu chorób są objawy oddechowe. Alergia, czyli nadmierna reakcja układu odpornościowego na obecne w środowisku alergeny, często objawia się suchym kaszlem, który u niektórych pacjentów może powodować duszności, podobne do tych występujących w przebiegu COVID-19.
Nie tylko inne choroby infekcyjne mogą utrudniać rozpoznanie zakażenia koronawirusem. Zmagając się z suchym kaszlem, możemy się zastanawiać, czy to alergia, czy COVID-19.
Co różni obie dolegliwości?
- Brak typowych objawów infekcji przy alergii: W przypadku alergii nie występują bóle głowy ani bóle mięśniowo-stawowe.
- Charakterystyczne objawy alergii: Dla alergii typowe są kichanie, wodnista wydzielina z nosa, łzawienie i zaczerwienienie oczu – objawy te nie pojawiają się w przebiegu COVID-19.
- Czas trwania objawów: Infekcja trwa zazwyczaj kilka dni, natomiast objawy alergii utrzymują się dłużej – przewlekle lub sezonowo, w zależności od alergenu.
- Reakcja na leki przeciwhistaminowe: Objawy alergii, takie jak katar czy kaszel, ustępują po zastosowaniu leków przeciwhistaminowych, które nie przynoszą poprawy w przypadku infekcji.
Jeśli dokuczliwe objawy, takie jak gorączka, kaszel czy bóle mięśniowo-stawowe, nie ustępują po kilku dniach mimo odpoczynku i stosowania leczenia objawowego, warto skonsultować się z lekarzem. Choć grypa, COVID-19 i przeziębienie są infekcjami wirusowymi, które zazwyczaj nie wymagają stosowania antybiotyków, nasilenie objawów po kilku dniach może wskazywać na nadkażenie bakteryjne. W takich przypadkach zwykle zaleca się wdrożenie antybiotyku.
Internista może zlecić wykonanie testów antygenowych, które jednoznacznie odróżniają grypę, COVID-19 i RSV. Jeśli wynik testu jest ujemny, a objawy takie jak suchy kaszel czy duszności utrzymują się, może być wskazana diagnostyka w kierunku alergii. Rzadko, ale zdarzają się sytuacje, gdy nasilenie objawów wynika z jednoczesnego zakażenia dwoma różnymi wirusami (np. grypą i koronawirusem). W takich przypadkach pomocne są testy typu combo, które pozwalają wykryć oba patogeny jednocześnie.
Z wizytą u lekarza nie należy zwlekać, jeśli poza typowymi objawami infekcji występuje duszność, czyli trudności z oddychaniem. Konsultacja ze specjalistą jest szczególnie ważna w przypadku pacjentów narażonych na powikłania po grypie lub COVID-19, takich jak osoby starsze, małe dzieci, a także osoby z chorobami przewlekłymi lub obniżoną odpornością.