Topinambur – co to właściwie jest? Wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie

Spis treści:

1. Co to jest topinambur?
2. Topinambur – właściwości
3. Topinambur – przeciwwskazania
4. Topinambur – zastosowanie
5. Produkty i potrawy z topinamburu – jak go jeść?
6. Topinambur – warto wiedzieć

Co to jest topinambur? 

Topinambur to roślina z rodziny astrowatych, która pochodzi z terenów Ameryki Północnej. Do Europy została sprowadzona z początkiem XVII wieku. Jej nazwa pochodzi od indiańskiego plemienia Tupinambá. W Polsce uprawia się dwie odmiany topinamburu – są to Albik i Rubik. Pomimo wielu korzystnych właściwości, nie jest to roślina powszechnie znana w naszym kraju. 

Jak wygląda topinambur i jak smakuje? 

Częścią jadalną topinamburu jest jego bulwa, która wyglądem przypomina imbir. Bulwy topinamburu w zależności od gatunku mogą mieć kolor od brązowego po fioletowy. Częścią nadziemną topinamburu jest łodyga osiągająca nawet 2 metry długości. Natomiast kwiaty topinamburu cechują się intensywnie żółtym kolorem. 

Topinambur posiada charakterystyczny smak. Jest on lekko słodki z orzechowym posmakiem. Niektórzy porównują jego smak do karczocha. Z tego względu sprawdzi się on głównie w potrawach wytrawnych. 

Sprawdź oferty: Witaminy i minerały

Topinambur – wartości odżywcze 

Składniki odżywcze w 100 gramach korzenia topinamburu to: 

• 2 g białka, 

• 0 g tłuszczu, 

• 17 g węglowodanów, 

• 9,6 g cukrów prostych, 

• 2 g błonnika. 

Topinambur odznacza się wysoką zawartością potasu – który wpływa na regulację ciśnienia tętniczego krwi, a także wapnia – niezbędnego do utrzymania prawidłowej struktury kośćca. W topinamburze obecna są również witamina B1, A i C oraz sód i żelazo. 

Topinambur – indeks glikemiczny i kalorie 

Roślina ta jest niskokaloryczna. W 100 gramach topinamburu znajdują się tylko 73 kcal, dlatego warto włączyć go do diety osób, które są na diecie odchudzającej. Dodatkowo, ze względu na obecność błonnika, spożywanie topinamburu daje uczucie sytości na dłuższy czas. 

Topinambur powinien znaleźć się również w diecie osób, u których zdiagnozowano zaburzenia glikemii. Mowa tutaj m.in. o cukrzycy typu II oraz insulinooporności. Roślina ta ma niski indeks glikemiczny (równy 14), dzięki czemu po spożyciu go nie obserwuje się znacznego wzrostu poziomu cukru we krwi. Dzieje się to za sprawą obecnej w bulwie topinamburu inulinie, która skutecznie wpływa na regulację glikemii. 

Przeczytaj: Dlaczego warto jeść awokado?

Topinambur – właściwości 

W Polsce korzeń topinamburu, nie jest jeszcze aż tak popularny, a jego dostępność w sklepach jest niewielka. Warto jednakże – patrząc z dietetycznego punktu widzenia – aby częściej gościł w naszej diecie. 

Jakie właściwości wykazuje topinambur?  

• Reguluje poziom cukru oraz cholesterolu we krwi. 

• Wspiera pracę układu pokarmowego. 

• Stabilizuje ciśnienie tętnicze krwi. 

• Wspomaga usuwanie toksyn z organizmu. 

• Wpływa na uczucie sytości. 

• Może zapobiegać zakażeniom dróg moczowych. 

• Właściwości probiotyczne – jest pożywką dla bakterii jelitowych. 

Wykazuje potencjalnie właściwości przeciwnowotworowe. 

Sprawdź ofertę: Leki i suplementy regulujące układ pokarmowy

Topinambur – przeciwwskazania 

Spożywanie topinamburu jest bezpiecznie i nie powinno stanowić zagrożenia dla zdrowia. Wyjątkiem są tutaj alergie pokarmowe na topinambur. Ostrożność powinny zachować również osoby z nieuregulowaną glikemią, ponieważ spożywanie go może przyczynić się do spadku poziomu cukru we krwi. Z tego powodu diabetycy przed wdrożeniem topinamburu do diety powinni skonsultować się z dietetykiem. 

Topinambur – zastosowanie 

Topinambur znajduje zastosowanie głównie w kulinariach. Można go spożywać na surowo oraz w zastępstwie batatów lub ziemniaków. Z topinamburu wytwarza się także sok do stosowania zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego, np. na oparzenia skórne. 

Ze względu na swoje właściwości żelujące, topinambur jest wykorzystywany jako naturalny stabilizator w produktach spożywczych. Co ciekawe, na rynku pojawiają się również kosmetyki z topinamburem. Jest on składnikiem preparatów o działaniu nawilżającym i łagodzącym. 

Dowiedz się więcej: Kurkuma – jak wykorzystać jej właściwości zdrowotne?

Produkty i potrawy z topinamburu – jak go jeść? 

Korzeń topinamburu można spotkać również pod kilkoma innymi postaciami. Oto przykłady najpopularniejszych produktów otrzymanych z topinamburu. 

Kawa z topinamburu 

Kawa z topinamburu to napój przyrządzony z wysuszonych i uprażonych bulw. Tego typu kawę można zrobić samodzielnie w domu lub kupić w sklepie ze zdrową żywnością. Należy pamiętać, że kawa z topinamburu nie zawiera kofeiny. 

Mąka z topinamburu 

Mąka z topinamburu w dalszym ciągu jest bogata w składniki odżywcze oraz inulinę, podobnie jak świeży korzeń, dlatego warto stosować ją zamiennie z innymi klasycznymi mąkami. Nada ona potrawom i wypiekom lekkiego orzechowego smaku, dlatego sprawdzi się do pieczenia chleba czy ciast. 

Chipsy z topinamburu 

Chipsy z topinamburu są zdrowszym zamiennikiem sklepowych chipsów ziemniaczanych. Można je przygotować w domu z użyciem ulubionych przypraw bądź kupić w sklepach z żywnością ekologiczną. Najczęściej są one dostępne z dodatkiem soli morskiej. 

Topinambur – warto wiedzieć 

Jak już powiedziano, spożywanie topinamburu niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych; znajduje on także wiele zastosowań kulinarnych. Co jeszcze warto wiedzieć o tej niedocenianej roślinie? 

Czy można jeść topinambur w ciąży? 

Nie ma przeciwwskazań do spożywania topinamburu przez kobiety w ciąży. Co ważne, może on usprawnić pracę jelit, dlatego warto wdrożyć go do diety w tym czasie, szczególnie jeśli cierpimy na wzdęcia i zaparcia. Jest on bezpieczny również w trakcie karmienia piersią. 

Przeczytaj również: Wzdęcia w ciąży – przyczyny i zapobieganie

Czy można podawać topinambur dla dzieci? 

Topinambur może być spożywany przez dzieci w każdym wieku, nawet niemowlęta. Jego obecność w diecie usprawni funkcjonowanie jelit oraz dostarczy potrzebnych składników odżywczych – m.in. żelaza czy witaminy C. W przypadku dzieci sprawdzą się dania z pieczonym topinamburem, zupy czy frytki. 

Jak przechowywać topinambur? 

Bulwy topinamburu po wykopaniu, podobnie jak ziemniaki, powinny być przechowywane w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu. Niestety nie są one tak trwałe, jak wspomniane ziemniaki i po kilku tygodniach takiego przechowywania mogą zwiędnąć. Bulwy topinamburu można również przechowywać w lodówce przez ok. 2 tygodnie. 

Bibliografia