Co to jest topinambur? Topinambur – właściwości, wartości odżywcze i zastosowanie

Topinambur (Helianthus tuberosus L.) – pomimo swojej egzotycznej nazwy jest blisko spokrewniony z naszym słonecznikiem zwyczajnym. Stąd też pochodzi jego inna nazwa, czyli słonecznik bulwiasty. Od kilku lat zauważa się wzrost zainteresowania tym warzywem, które okazuje się dobrym zamiennikiem popularnego u nas ziemniaka. Jak smakuje topinambur? Jak można go jeść i jakie wykazuje właściwości?

Spis treści:

---

1. Co to jest topinambur? Słonecznik bulwiasty
2. Jak wygląda bulwa topinamburu i jak smakuje?
3. Topinambur – wartości odżywcze
4. Topinambur – właściwości
5. Topinambur – przeciwwskazania
6. Topinambur – zastosowanie
7. Jak wprowadzić topinambur do diety? Produkty i potrawy z topinamburu
8. Topinambur – warto wiedzieć

Co to jest topinambur? Słonecznik bulwiasty

Topinambur to roślina z rodziny astrowatych, która pochodzi z Ameryki Północnej i był uprawiany jeszcze w czasach prekolumbijskich. Do Europy została sprowadzona z początkiem XVII wieku. Jej nazwa pochodzi od indiańskiego plemienia Tupinambá. W Polsce uprawia się dwie odmiany topinamburu – są to Albik i Rubik. Pomimo wielu korzystnych właściwości odżywczych i prozdrowotnych, nie jest to roślina powszechnie znana w naszym kraju, a topinambur jest łatwy w uprawie i odporny na suszę.

Jak wygląda bulwa topinamburu i jak smakuje?

Topinambur można spożywać. Częścią jadalną topinamburu jest jego bulwa, która wyglądem przypomina imbir. W zależności od odmiany topinambur ma fioletowe bulwy lub bardziej brązowe. Częścią nadziemną topinamburu jest łodyga osiągająca nawet 2 metry długości. Topinambur kwitnie – jego kwiatostany cechują się intensywnie żółtym kolorem, stąd bywa uprawiany jako roślina ozdobna. 

Topinambur posiada charakterystyczny smak. Jest on lekko słodki z orzechowym posmakiem. Niektórzy porównują go do karczocha. Z tego względu jego walory smakowe sprawdzą się głównie w potrawach wytrawnych.

 

Topinambur – wartości odżywcze

100 gramów korzenia topinamburu zawiera: 

• 2 g białka, 
• 0 g tłuszczu, 
• 17 g węglowodanów, 
• 9,6 g cukrów prostych, 
• 2 g błonnika. 

Topinambur jest bogatym źródłem potasu – który wpływa na regulację ciśnienia tętniczego krwi, a także wapnia – niezbędnego do utrzymania prawidłowej struktury kośćca. W topinamburze obecna są również witamina B1, A i C oraz sód i żelazo.

Sprawdź ofertę witamin i minerałów na Aptelia.pl

Topinambur – indeks glikemiczny i kalorie 

Roślina ta jest niskokaloryczna. W 100 gramach topinamburu znajdują się tylko 73 kcal, dlatego warto włączyć go do diety odchudzającej i do diety osób chorujących na cukrzycę. Dodatkowo, ze względu na obecność błonnika, spożywanie topinamburu daje uczucie sytości na dłuższy czas. 

Topinambur powinien znaleźć się również w diecie osób, u których zdiagnozowano zaburzenia glikemii. Mowa tutaj m.in. o cukrzycy typu II oraz insulinooporności. Roślina ta ma niski indeks glikemiczny (równy 14), dzięki czemu po spożyciu go nie obserwuje się znacznego wzrostu poziomu cukru we krwi. Dzieje się to za sprawą obecnej w bulwie topinamburu inulinie, która skutecznie wpływa na regulację glikemii. 

Topinambur – właściwości

W Polsce korzeń topinamburu, nie jest jeszcze aż tak popularny, a jego dostępność w sklepach jest niewielka. Jednakże ze względu na właściwości tej rośliny, warto, by był stałym dodatkiem do diety. 

Dlaczego topinambur pozytywnie wpływa na zdrowie? 

• Reguluje poziom cukru oraz cholesterolu we krwi. 
• Wspiera pracę układu pokarmowego (działa osłonowo na wątrobę).
• Stabilizuje ciśnienie tętnicze krwi. 
• Wspomaga usuwanie toksyn z organizmu. 
• Wpływa na uczucie sytości. 
• Może zapobiegać zakażeniom dróg moczowych. 
• Właściwości probiotyczne – wspiera florę bakteryjną w jelitach.
• Wykazuje potencjalnie właściwości przeciwnowotworowe. 

Sprawdź ofertę produktów regulujących układ pokarmowy na Aptelia.pl

Topinambur – przeciwwskazania

Spożywanie bulw topinamburu jest bezpiecznie i nie powinno stanowić zagrożenia dla zdrowia. Wyjątkiem są tutaj alergie pokarmowe na tę roślinę. Ostrożność powinny zachować również osoby z nieuregulowaną glikemią, ponieważ spożywanie go może przyczynić się do spadku poziomu cukru we krwi. Z tego powodu diabetycy przed wdrożeniem topinamburu do diety powinni skonsultować się z dietetykiem.

Topinambur – zastosowanie

Topinambur znajduje zastosowanie głównie w kulinariach. Można go spożywać na surowo oraz w zastępstwie batatów lub ziemniaków. Z topinamburu wytwarza się także sok do stosowania zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego, np. na oparzenia skórne. 

Ze względu na swoje właściwości żelujące, topinambur jest wykorzystywany jako naturalny stabilizator w produktach spożywczych. Co ciekawe, na rynku pojawiają się również kosmetyki z topinamburem. Nierzadko wchodzi w skład preparatów o działaniu nawilżającym i łagodzącym. 

Słonecznik bulwiasty to roślina, która ma więc wiele korzystnych dla zdrowia właściwości. 

Przeczytaj także: Kurkuma – jak wykorzystać jej właściwości zdrowotne?

Jak wprowadzić topinambur do diety? Produkty i potrawy z topinamburu

Korzeń topinamburu można spotkać również pod kilkoma innymi postaciami. Oto przykłady najpopularniejszych produktów otrzymanych z topinamburu.

Kawa z topinamburu 

Kawa z topinamburu to napój przyrządzony z wysuszonych i uprażonych bulw. Tego typu kawę można zrobić samodzielnie w domu lub kupić w sklepie ze zdrową żywnością. Należy pamiętać, że kawa z topinamburu nie zawiera kofeiny.

Mąka z topinamburu 

Mąka z topinamburu w dalszym ciągu jest bogata w składniki odżywcze oraz inulinę, podobnie jak świeże bulwy, dlatego warto stosować ją zamiennie z innymi klasycznymi mąkami. Nada ona potrawom i wypiekom lekkiego orzechowego smaku, dlatego sprawdzi się do pieczenia chleba czy ciast.

Dlaczego warto jeść awokado? Dowiedz się więcej na Aptelia.pl

Chipsy z topinamburu 

Chipsy z topinamburu są zdrowszym zamiennikiem sklepowych chipsów ziemniaczanych. Można je przygotować w domu z użyciem ulubionych przypraw bądź kupić w sklepach z żywnością ekologiczną. Najczęściej są one dostępne z dodatkiem soli morskiej.

Topinambur – warto wiedzieć

Jak już powiedziano, spożywanie topinamburu niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych; znajduje on także wiele zastosowań kulinarnych. Co jeszcze warto wiedzieć o tej niedocenianej roślinie?

Czy można jeść topinambur w ciąży? 

Nie ma przeciwwskazań do spożywania topinamburu przez kobiety w ciąży. Co ważne, może on usprawnić pracę jelit, dlatego warto wdrożyć go do diety w tym czasie, szczególnie jeśli cierpimy na wzdęcia i zaparcia. Jest on bezpieczny również w trakcie karmienia piersią. 

Przeczytaj również: Wzdęcia w ciąży – przyczyny i zapobieganie

Czy można podawać topinambur dla dzieci? 

Topinambur może być spożywany przez dzieci w każdym wieku, nawet niemowlęta. Jego obecność w diecie usprawni funkcjonowanie jelit oraz dostarczy potrzebnych składników odżywczych – m.in. żelaza czy witaminy C. W przypadku dzieci sprawdzą się dania z pieczonym topinamburem, zupy czy frytki.

Jak przechowywać topinambur? 

Bulwy topinamburu po wykopaniu, podobnie jak ziemniaki, powinny być przechowywane w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu. Niestety nie są one tak trwałe, jak wspomniane ziemniaki i po kilku tygodniach takiego przechowywania mogą zwiędnąć. Bulwy topinamburu można również przechowywać w lodówce przez ok. 2 tygodnie.

Bibliografia