Kąpiel nasiadowa, określana inaczej jako „nasiadówka”, to jeden z najstarszych sposobów radzenia sobie z problemami występującymi w obrębie miednicy mniejszej. Jej przygotowanie jest proste, do wykonania nasiadówki wystarczy wanna z ciepłą wodą oraz zioła. Jak stosować nasiadówkę i o czym należy pamiętać?
Spis treści:
- Czym jest nasiadówka i kiedy się ją stosuje?
- Jak zrobić nasiadówkę?
- Nasiadówki na zapalenie pęcherza
- Nasiadówki na hemoroidy
- Nasiadówka na infekcje intymną
- Nasiadówka w połogu
- Z czego zrobić nasiadówkę?
Czym jest nasiadówka i kiedy się ją stosuje?
Kąpiele nasiadowe polegają na zanurzeniu partii ciała, obejmującego obszar od górnej części ud do pępka, w specjalnym brodziku, zapewniającym oparcie dla pleców (w ostateczności można skorzystać również ze zwykłej wanny). Nasiadówki wykluczają moczenie całego ciała w wodzie. Tego rodzaju zabiegi stosuje się przede wszystkim w przypadku dolegliwości odczuwanych w obszarze miednicy mniejszej, jak np.:
W zależności od wskazań wyróżnia się kilka rodzajów kąpieli nasiadowych, różniących się przede wszystkim temperaturą wody – nasiadówki mogą być zimne, obojętne, gorące, a także o zmiennej lub narastającej temperaturze. Część źródeł rozróżnia też nasiadówki klasyczne (wodne) oraz parowe. We wszystkich rodzajach kąpieli wykorzystuje się wodę i zioła.
Jak zrobić nasiadówkę?
Aby przeprowadzić nasiadówkę, należy z wyprzedzeniem przygotować odwar z ziół (około 1 litra). Następnie do wanny lub miski trzeba nalać wodę o temperaturze determinowanej rodzajem kąpieli:
-
15-20 ⁰C przy nasiadówkach zimnych,
-
34-35 ⁰C przy nasiadówkach obojętnych,
-
36-37 ⁰C przy nasiadówkach ciepłych (gorących),
-
36 ⁰C przy wzrastającej temperaturze, przy czym temperaturę wody należy podnosić o 1⁰C co minutę; górny próg jest wyznaczony przez indywidualną tolerancję pacjenta,
-
15-20 ⁰C oraz 40-42 ⁰C przy kąpielach zmiennocieplnych; należy przygotować dwie miski i zmieniać je co kilkadziesiąt sekund.
Wody w wannie lub misce powinno być na tyle dużo, aby dało się zamoczyć biodra i pośladki. Czas trwania nasiadówki – w zależności od rodzaju kąpieli – waha się od kilkudziesięciu sekund (przy kąpielach zimnych) do nawet pół godziny (przy kąpielach obojętnych). Przed zabiegiem należy zadbać o wypróżnienie pęcherza. Niezwłocznie po zakończeniu nasiadówki powinno się osuszyć ciało, a najlepiej położyć do łóżka. W przypadku kąpieli zimnych, przed zanurzeniem ciała, pacjent powinien zadbać o podniesienie temperatury dłoni i stóp, ponieważ ciało najszybciej się wychładza przez dystalne części kończyn.
Nasiadówki na zapalenie pęcherza
W przypadku nawracających stanów zapalnych pęcherza moczowego zaleca się kąpiele nasiadowe ciepłe lub gorące albo nasiadówki o zmiennej temperaturze. Rozgrzewanie okolic miednicy mniejszej pomaga wówczas radzić sobie z przykrymi dolegliwościami. Do wody można dodać wywar ze słomy owsianej, dziurawca, krwawnika lub rumianku.
Nasiadówki na hemoroidy
W przypadku hemoroidów pacjentom zaleca się nasiadówki zimne, które przyspieszają krążenie krwi. Zaleca się dodanie do wody wywaru z rumianku, kory dębu lub nadmanganianu potasu. Przeciwwskazaniem do zimnych kąpieli są jednak stany zapalne układu moczowego lub pokarmowego.
Nasiadówka na infekcje intymną
Kąpiele nasiadowe to jeden z najprostszych sposobów radzenia sobie z infekcjami w okolicach intymnych oraz z bólem owulacyjnym. Ciepłą wodę można uzupełnić o wywar z rumianku. Wykazuje on silne działanie antyseptyczne i rozkurczające, przyspieszając gojenie się stanów zapalnych.
Nasiadówka w połogu
Przez okres kilku tygodni po porodzie, kobieta powinna szczególnie dbać o higienę w miejscach intymnych. Odpowiednia pielęgnacja krocza przyspiesza gojenie się ewentualnych ran, łagodzi stan zapalny i obrzęk. W takich przypadkach ciepła kąpiel nasiadowa powinna trwać około 10-15 minut. Zbyt długi kontakt z wodą zwiększa ryzyko rozmięknięcia szwów i rozejścia się brzegów rany.
Przeczytaj więcej: Wszystko o połogu
Z czego zrobić nasiadówkę?
Podstawowym założeniem kąpieli nasiadowych nie jest wyłącznie wykorzystanie czystej wody, ale też dodanie do niej wywarów lub maceratów z ziół, które skutecznie złagodzą dyskomfort. Jakie składniki najczęściej dodaje się do nasiadówek?
Kora dębu to środek leczniczy o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym, a dzięki wysokiej zawartości garbników również ściągającym. Łagodzi swędzenie skóry i objawy hemoroidów.
Szałwia wykazuje działanie przeciwzapalne i tonizujące, łagodząc problemy skórne. Wspomaga zwalczanie stanów zapalnych i działa rewitalizująco na skórę, dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych, soli mineralnych oraz witamin A, B oraz C.
Rumianek wykazuje szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych. Działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Przyspiesza gojenie ran i pobudza przemianę materii. Efektywnie rozkurcza mięśnie gładkie.
Nasiadówki uważa się za bezpieczne dla zdrowia, choć trzeba wiedzieć, że nie powinny być stosowane przez osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu krążenia. Nie zaleca się ich też kobietom w ciąży. Kąpiele nasiadowe powinno się stosować przez ok. 5-7 dni. Jeżeli po tym czasie problem nie ustępuje, warto rozważyć konsultację lekarską.
Bibliografia
Alnasser A.R., Akram A., Kar S. i in. (2022), The Efficacy of Sitz Baths as Compared to Lateral Internal Sphincterotomy in Patients with Anal Fissures: A Systematic Review. Cureus, nr 14(10), s. e308-347.
Kim J.H., Kim D.H., Baik S.Y., Lee Y.P. (2020), Pain control and early wound healing effect using sitz bath with ozonised water after haemorrhoidectomy, J Wound Care, nr 29(5), s. 289-294.