Hashimoto, znane również jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, stanowi jedno z najczęściej diagnozowanych schorzeń autoimmunologicznych na świecie. Choroba ta, choć dotyka głównie kobiet, coraz częściej rozpoznawana jest także u mężczyzn oraz dzieci. Współczesna medycyna stale pogłębia wiedzę na temat jej przyczyn, objawów oraz skutecznych metod leczenia, jednak wciąż pozostaje wiele niewiadomych, które sprawiają, że Hashimoto jest zagadnieniem niezwykle złożonym i wielowymiarowym.
Choroba Hashimoto to przewlekłe schorzenie autoimmunologiczne, w którym układ odpornościowy błędnie rozpoznaje komórki tarczycy jako obce i stopniowo je niszczy. Proces ten prowadzi do stopniowego upośledzenia funkcji tarczycy, a w konsekwencji do rozwinięcia niedoczynności tego gruczołu. Tarczyca, jako narząd endokrynny, odpowiada za produkcję hormonów regulujących kluczowe procesy metaboliczne w organizmie. Z tego powodu jej dysfunkcja wpływa na funkcjonowanie praktycznie każdego układu w ciele człowieka. Choroba Hashimoto rozwija się powoli, a jej objawy mogą być długo niezauważalne lub mylone z innymi dolegliwościami. Hashimoto może przez wiele lat przebiegać eutyreozycznie (z prawidłowym poziomem hormonów), co utrudnia wykrycie.
Symptomy towarzyszące chorobie Hashimoto są niezwykle różnorodne i często niespecyficzne, co utrudnia postawienie szybkiej diagnozy. Najczęściej obserwuje się przewlekłe zmęczenie, osłabienie, przyrost masy ciała mimo braku zmian w diecie, uczucie zimna, suchość skóry, wypadanie włosów oraz zaburzenia koncentracji. Nierzadko pojawiają się również objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego, nerwowego czy psychicznego. Często zgłaszane przez pacjentów są również zaparcia i uczucie pełności, chrypa i problemy z przełykaniem (gdy dochodzi do powiększenia tarczycy), oraz zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością u kobiet.
Warto podkreślić, że u każdego pacjenta przebieg choroby może być inny, a intensywność symptomów zależy od stopnia zaawansowania niedoczynności tarczycy.
Zmiany skórne należą do typowych objawów Hashimoto. Skóra staje się wyraźnie sucha, szorstka i podatna na podrażnienia. Często obserwuje się także bladość skóry oraz jej chłodność, wynikającą ze spowolnienia przemiany materii. Włosy mogą wypadać w większych ilościach, stają się łamliwe i matowe. U niektórych pacjentów dochodzi również do przerzedzenia brwi, zwłaszcza w ich zewnętrznej części. Paznokcie rosną wolniej, są kruche i mają tendencję do rozdwajania się.
Jakie są kardiologiczne objawy choroby Hashimoto?
Niedoczynność tarczycy wywołana Hashimoto wpływa negatywnie na pracę serca i układu krążenia. Typowe objawy obejmują zwolnienie akcji serca (bradykardię), podwyższone ciśnienie tętnicze, a także uczucie kołatania serca. U niektórych osób pojawia się obrzęk kończyn dolnych oraz uczucie duszności. Z czasem może dojść do zaburzeń gospodarki lipidowej, co zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.
Choroba Hashimoto może manifestować się również poprzez symptomy neurologiczne, takie jak przewlekłe zmęczenie, ospałość, zaburzenia pamięci oraz trudności z koncentracją. Pacjenci często skarżą się na uczucie „mgły mózgowej”, czyli problemów z jasnością myślenia. U niektórych osób mogą wystąpić drętwienia i mrowienia kończyn, a także osłabienie siły mięśniowej. W skrajnych przypadkach dochodzi do zaburzeń równowagi i koordynacji ruchowej. U pacjentów z długotrwałą, źle leczoną niedoczynnością może dojść do demencji rzekomej – odwracalnych zaburzeń poznawczych.
Jak objawia się choroba Hashimoto w sferze psychicznej?
Nie należy lekceważyć wpływu Hashimoto na stan psychiczny chorego. Osoby z niedoczynnością tarczycy często doświadczają obniżonego nastroju, apatii, a nawet depresji. Pojawiają się również lęki, drażliwość, trudności z radzeniem sobie ze stresem oraz zaburzenia snu. Zmiany te mogą znacząco obniżać jakość życia i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Rozpoznanie choroby Hashimoto opiera się na połączeniu wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego oraz wyników badań laboratoryjnych. Kluczowe znaczenie mają oznaczenia poziomu hormonów tarczycy – TSH, FT4 i FT3 – oraz obecność przeciwciał przeciwtarczycowych, takich jak anty-TPO i anty-TG. W celu oceny struktury tarczycy wykonuje się również badanie ultrasonograficzne, które pozwala wykryć charakterystyczne zmiany w obrębie gruczołu. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić dodatkowe testy, aby wykluczyć inne choroby o podobnym obrazie klinicznym.
W diagnostyce choroby Hashimoto wykonuje się badanie USG tarczycy.
Leczenie choroby Hashimoto, która przebiega z niedoczynnością gruczołu, polega przede wszystkim na uzupełnianiu niedoboru hormonów tarczycy za pomocą syntetycznych preparatów lewotyroksyny. Dawkę leku dobiera się indywidualnie, w zależności od wieku, masy ciała, stopnia niedoczynności oraz współistniejących schorzeń. Terapia wymaga regularnej kontroli stężenia hormonów i dostosowywania dawki w miarę potrzeb. Oprócz farmakoterapii istotne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, odpowiednia dieta oraz unikanie czynników mogących nasilać objawy choroby. Współpraca z endokrynologiem, dietetykiem i psychologiem może znacząco poprawić komfort życia pacjenta.
Choć Hashimoto znacznie częściej diagnozowana jest u kobiet, mężczyźni również mogą zmagać się z tą chorobą. U panów objawy bywają często mniej charakterystyczne, co opóźnia rozpoznanie. Typowe symptomy to przewlekłe zmęczenie, spadek libido, zaburzenia potencji, wahania nastroju oraz przyrost masy ciała. Warto podkreślić, że nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zaburzenia płodności czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Dlatego tak ważne jest, aby mężczyźni również byli świadomi ryzyka i zgłaszali się na badania w przypadku niepokojących objawów.
Kobiety z Hashimoto mogą zajść w ciążę, jednak kluczowe jest odpowiednie wyrównanie poziomu hormonów tarczycy przed poczęciem oraz w trakcie ciąży. Niewyrównana niedoczynność tarczycy może negatywnie wpływać na płodność oraz przebieg ciąży, zwiększając ryzyko powikłań zarówno dla matki, jak i dziecka. Regularne kontrole i współpraca z lekarzem pozwalają na bezpieczne przejście przez okres ciąży.
Czego nie można jeść przy Hashimoto?
Osoby z Hashimoto powinny unikać nadmiernego spożycia produktów zawierających soję, kapustę, brukselkę czy kalafior, ponieważ mogą one utrudniać wchłanianie jodu i zaburzać pracę tarczycy. Wskazane jest również ograniczenie przetworzonej żywności, cukrów prostych oraz tłuszczów trans. Dieta powinna być bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze oraz białko. Warto także zadbać o odpowiednią podaż selenu, cynku i witaminy D.
Czy Hashimoto jest dziedziczne?
Choroba Hashimoto wykazuje skłonność do występowania rodzinnego, co sugeruje udział czynników genetycznych w jej rozwoju. Osoby, u których w rodzinie występowały choroby autoimmunologiczne, są bardziej narażone na zachorowanie. Jednak oprócz predyspozycji genetycznych istotną rolę odgrywają również czynniki środowiskowe, takie jak stres, infekcje czy dieta.
Hashimoto jest chorobą przewlekłą, której nie da się całkowicie wyleczyć. Jednak dzięki odpowiedniemu leczeniu i kontroli poziomu hormonów tarczycy możliwe jest skuteczne łagodzenie objawów oraz prowadzenie normalnego, aktywnego życia. Regularne wizyty u lekarza i przestrzeganie zaleceń terapeutycznych pozwalają na utrzymanie dobrej kondycji zdrowotnej przez wiele lat.
Choroba Hashimoto to złożone schorzenie autoimmunologiczne, które wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Objawy mogą być bardzo różnorodne, obejmując zarówno zmiany skórne, zaburzenia pracy serca, problemy neurologiczne, jak i trudności natury psychicznej. Kluczowe znaczenie ma wczesna diagnoza oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia, które pozwala zminimalizować skutki niedoczynności tarczycy i poprawić jakość życia pacjenta. Świadomość objawów, regularne badania oraz współpraca ze specjalistami są fundamentem skutecznego zarządzania chorobą Hashimoto, niezależnie od płci czy wieku chorego.
Data publikacji: 26.01.2023
Data aktualizacji: 17.07.2025
Bibliografia
1) F. Gołkowski, Aktualne spojrzenie na etiopatogenezę i aspekty choroby Hashimoto, „Państwo i Społeczeństwo”, t.4, Kraków 2016.
2) J. Smyczyńska, Diagnostyka i leczenie zaburzeń hormonalnych jako wyraz dbałości o zdrowie prokreacyjne i profilaktyka niepłodności. Czy metody rozpoznawania płodności mogą być pomocne?, „Kwartalnik Fides et Ratio”, 39/3, Warszawa 2019.
3) M. Waliszewska-Prosół, M. Ejma, Encefalopatia Hashimoto – patogeneza, obraz kliniczny i leczenie, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 12/4, Gdańsk 2016, s.206-210.
4) A. Ponichtera, E. Borowiak, Choroby tarczycy jako poważny problem medyczny w Polsce, „Problemy Pielęgniarstwa”, 16/2, Łódź 2016, s. 192–198
W momencie odwiedzenia przez Użytkownika Portalu, gromadzone są pliki cookies (tzw. „ciasteczka”) czyli małe pliki tekstowe, zawierające niewielkie ilości informacji, które pobierane są podczas odwiedzania Portalu i przechowywane na Urządzeniu Użytkownika.
Pliki cookies są powszechnie stosowane w celu usprawnienia działania witryn internetowych, umożliwiają nam zapewnienie kluczowych funkcji serwisu, zwiększenie jego bezpieczeństwa, ciągłe doskonalenie, personalizację zgodnie z Twoimi preferencjami oraz wyświetlanie treści i reklam dopasowanych do Twoich zainteresowań.
Zgoda na pliki cookies jest dobrowolna i można ją wycofać w dowolnym momencie z poziomu strony "Ustawienia Cookie".
Administratorem danych osobowych Klientów, gromadzonych za pośrednictwem strony www.aptelia.pl, jest Medeor Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, a w niektórych przypadkach nasi Partnerzy. Informacja o celach przetwarzania danych osobowych przez naszych partnerów znajduje się w ich politykach ochrony prywatności.
Więcej informacji o korzystaniu przez nas z plików cookies oraz o przetwarzaniu Twoich danych osobowych, w tym o przysługujących Ci uprawnieniach, znajdziesz w Polityce prywatności.
Na podstawie niżej wymienionych celów przetwarzania Twoich danych, możesz skonfigurować ustawienia
prywatności i określić w jaki
sposób chcesz, aby Twoje dane były używane w oparciu o poniższe cele.
Poniżej opisujemy cele i funkcje przetwarzania Twoich danych.
Niezbędne 2
Niezbędne pliki cookies, których wykorzystanie jest niezbędne do umożliwienia realizacji podstawowych funkcji, takich jak sprawne poruszanie się po witrynie internetowej, czy dostęp do zabezpieczonych obszarów witryny internetowej. Bez tych plików cookies Portal może nie działać prawidłowo.
Analityczne pliki cookies umożliwiają sprawdzenie liczby wizyt oraz źródeł ruchu występujących na naszym Portalu. Pomagają ustalić Administratorowi, jak Użytkownik porusza się po Portalu. Dzięki tym danym Administrator może analizować statystyki oraz raporty dotyczące funkcjonowania Portalu oraz poprawiać jej wydajność.
Te pliki cookies pozwalają na odpowiednie dostosowanie treści reklamowych do zainteresowań Użytkownika, nie tylko na naszym Portalu, ale także poza nią. Reklamowe pliki cookies mogą być instalowane za pośrednictwem Portalu, również przez podmioty współpracujące z Administratorem. Na podstawie informacji z tych plików cookies oraz aktywności w innych witrynach internetowych, budowany jest profil zainteresowań Użytkownika. Celem jest wyświetlanie reklam, które są istotne i angażujące dla poszczególnych Użytkowników.